(385 woorden)
De toespraak van koning Felipe VI
Op drie Oktober sprak koning Felipe VI het Catalaanse volk en haar leiders op strenge toon toe. Hij veroordeelde het referendum als een aanval tegen de Spaanse Staat en de grondwet. Met zijn toespraak koos hij dus duidelijk politiek partij en verloor daarmee zijn rol als staatshoofd. Dit is niet heel erg verwonderlijk, daar zijn vader, Juan Carlos I, door generaal Franco als zijn directe opvolger werd aangewezen. De zogenaamde ‘democratische overgangsperiode’ na de Franco dictatuur wordt in Catalonië daarom beschouwd als een verholen voortzetting van het Franco regiem. Als gevolg van de toespraak van Felipe verbrak de huidige Catalaanse regering alle contacten met het koninklijk huis. De toespraak betekende ook een vrijbrief voor de Spaanse regering van Rajoy.
Opschorting van de Catalaanse autonomie
Na het referendum besloot de Spaanse regering om grondwetsartikel 155 in werking te stellen. Dit artikel zegt dat een autonomie tijdelijk onder toezicht kan komen te staan van de centrale regering indien deze ‘ongehoorzaam’ zou zijn. De centrale overheid kan in dat geval dus bevelen opleggen aan de regering en administratie van zo’n autonome regio. Voordat deze wet in werking kan worden gesteld, moet een parlementaire commissie alle partijen horen en wederhoren. Spaanse juristen die gespecialiseerd zijn in de grondwet, sloten begin Juli uit dat ‘artikel 155’ nog voor het referendum van één Oktober kon worden ingesteld, want men schatte dat een dergelijke procedure al gauw drie maanden zou kosten. President Rajoy gaf echter een geheel andere interpretatie aan dit grondwetsartikel. Met een partijdige commissie in de Senaat, waar hij de absolute meerderheid had, joeg hij de gehele onderzoeksprocedure in twee weken er door heen. Hij ontsloeg de regering van Puigdemont, ontbond het Catalaanse Parlement en schreef nieuwe verkiezingen uit. Dit besluit druist regelrecht tegen de Spaanse grondwet en het Catalaanse Statuut in. Daarin wordt verklaard dat het Catalaanse Parlement soeverein is en alleen de Catalaanse president het recht heeft om verkiezingen in Catalonië uit te schrijven. Zelfs bij gedwongen afwezigheid van de Catalaanse president, zoals ziekte of overlijden, moet het Parlement opnieuw een president aanstellen voordat zij ontbonden kan worden. Het waren dus president Rajoy en zijn politieke partners Ciutadans en PSOE die, samen met het sterk gepolitiseerde Constitutioneel Hof, een Staatsgreep pleegden en niet de afscheidingsbeweging, zoals de unionistische partijen willen doen geloven.
