Zonder dat het officieel is, is er in Catalonië duidelijk sprake van de staat van beleg. Officieus, niet officieel. Anders zou de spaanse regering van president Rajoy de toestemming van het Congres nodig hebben. Maar daar is geen meerderheid voor, dus doet president Rajoy het op officieuze manier.
In deze staat van beleg heeft Rajoy, geheel tegen de spaanse grondwet en het Catalaans Statuut in, de legitieme regering in Catalonië van president Puigdemont ontslagen, het Catalaanse Parlement ontbonden en verkiezingen uitgeschreven voor 21 December. Ondertussen regeert een niet-democratische bestuur van Partido Popular bonzen op de ministeries. Een partij die slechts voor 8% wordt gesteund door de Catalaanse bevolking. De staat van beleg en het opleggen van bestuurders van zijn regering is daarom niets anders dan een authentieke staatsgreep.
Het gevangen zetten van de leiders van de burgerorganisaties ANC en Omnium Cultural, die altijd op voorbeeldig vreedzame en democratische manier gelobbyd hebben voor een onafhankelijk Catalonië, en de halve regering die democratisch werd gekozen om dit doel te realiseren, is een heuse staatsgreep tegen de rechtsstaat.
De aankomende verkiezingen laten zien dat de scheidsrechter, de kiescommissie die bestaat uit leden gekozen door PP, C’s, PSOE en Podemos (welke allen tezamen een minderheid in Catalonië hebben), partijdig is en de Catalaanse overheidsinstituten niet respecteert. Zo wordt het publieke TV kanaal in Catalonië, TV3, verboden om te spreken over ‘de president en regering in ballinschap’, de ‘lijst van de president’, of over de ‘gevangen vicepresident en ministers’. In plaats daarvan moet de publieke media het hebben over ex-president en ex-ministers, daar zij uit hun functie zijn gezet. Ook het woord ‘ballingschap mag niet door de journalisten worden gebuikt, daar deze geen vastomlijnde betekenis zou hebben en de luisteraar of kijker kan mislijden. In Catalonië is iemand voor het leven president en wordt na beëindiging van zijn regeerperiode nog altijd zo aangesproken. Dit geld voor president Jordi Pujol, president Montilla, president Maragall, maar mag volgens de kiescommissie niet zo zijn voor president Puigdemont. De publieke media zouden anders hun ‘objectiviteit’ verliezen. De kiescommissie legt haar eigen regels op. Puur censuur.
Evenzo heeft het stadhuis van Barcelona een groot spandoek moeten verwijderen met de tekst ‘Vrijheid voor de politieke gevangenen’. Dergelijke spandoeken hangen in geheel Catalonië op allerlei (overheids)gebouwen wegens de gevangenschap van de leiders van de burgerorganisaties ANC en Omnium, van de vicepresident en zeven ministers en voor de president en vier ministers die gedwongen in België verblijven omdat ze, met recht, denken dat ze in spanje geen eerlijke rechtszaak krijgen. De redenering van de kiescommissie is, op aanvraag van de extreem rechtse partij Ciutadans (C’s) die hiertegen aangifte deed, dat er politieke partijen met de verkiezingen meedoen die het in vrijheid stellen van deze gevangenen in hun regeerprogramma hebben staan. Het stadhuis zou daarom met deze spandoek geen neutraliteit uitstralen, zoals zou moeten behoren voor een overheidsinstelling. Indien er een spandoek zou hangen met: ‘gerechtigheid’ en er zou een politieke partij zijn die vraagt naar een meer rechtvaardige samenleving, dit met grote waarschijnlijkheid ook verboden zou worden door de kiescommissie daar dit een politieke visie is. Zelfs de gele verlichtingen van de fonteinen, zoals op Plaça Catalunya, wordt door de kiescommissie verboden. Het ziet er naar uit dat de kleur geel bijzonder populair gaat worden onder een bepaalde groep Catalanen.
In staat van beleg waarin de spaanse minister van BZ een speciale website heeft geopend “om de aangiftes van haat te vergemakkelijken in de huidige context van het Catalaanse conflict”. (Misschien dat enkele Nederlandse lezers dit herkennen toen Geert Wilders een dergelijke site opende tegen moslims. Hij werd toen gerechtelijk vervolgd voor deze actie. En terecht: zoiets roept op zichzelf al op tot haat, in dit geval tegen Catalanen.) Opeens heeft de Nationale Politie blijkbaar ontdekt hoe een auteur van een Twitter achterhaald kan worden. Tot nogtoe was dit niet mogelijk daar iedere aangifte bij de politie van haat of doodsbedreiging niet werden geaccepteerd omdat het ‘onmogelijk is twitteraars te achterhalen en te vervolgen’. Zo stelt de moslim activiste MÃriam Hatibi (in Catalaans). In de afgelopen maand zijn zes Twitteraars gearresteerd. Zij worden aangeklaagd voor aanzet tot haat omdat zij kritieke geluiden tegen de politie of over politici zouden hebben geuit. (Trouwens, volgens de spaanse wet kan geen aanzet tot haat gedaan worden tegen de politie, daar dit alleen kan wegens geloof, afkomst, politieke voorkeur of ras. De politie wordt niet gekenmerkt door een van deze karakteristieken.)
In een sfeer waarin leraren gerechtelijk worden vervolgd omdat ze aan jonge kinderen van uitleggen wat er gebeurde op de dag van het referendum op 1 Oktober. Veel kinderen zagen het politiegeweld met eigen ogen, waren net als veel volwassenen in shock, maar konden het natuurlijk niet begrijpen over het hoe en waarom. De leraren legden op didactische manier uit waarom de Nationale Politie en Guardia Civil de mensen hadden getrapt, geslagen of wat dan ook, met als gevolg meer dan duizend gewonden. Acht van deze leraren zijn door ouders, werkzaam bij de politie of Guardia Civil, aangeklaagd wegens indoctrinatie en aanzet tot haat tegen de Guardia Civil.
Een staat van beleg waar tussen de 5000 en 10.000 manschappen van de Nationale Politie en de Guardia Civil afkomstig vanuit geheel spanje al sinds eind September in Catalonië vertoeven. Hun vertrek is al vele malen uitgesteld. Voorlopig blijven ze nu tot na de verkiezingen. Dezelfde manschappen die de bevolking sloegen, trapten en hun botten braken bij het referendum op 1 Oktober, zullen haar nu beschermen bij de verkiezingen van 21 December? Of zijn ze iets anders van plan, bijvoorbeeld in het geval dat de onafhankelijkheidspartijen de verkiezingen zullen winnen?
En dan hebben we nog het officieuze of niet-geuniformeerd geweld: groepen falangisten die te kust en te keur mensen op straat aanvallen en fysiek mishandelen omdat ze een teken van Catalanisme dragen of gewoon hun taal spreken. En de politie, die in haar vrije tijd zich ook schuldig heeft gemaakt aan dergelijke praktijken, kijkt toe en doet niets.
Hoe kan men onder deze omstandigheden, waarin fundamentele burger-en mensenrechten worden geschonden, met politici in de gevangenis of in ballingschap, met de dreiging om te worden aangeklaagd indien men zich verkiesbaar stelt, met de dreiging van (politie)geweld, met toenemende onderdrukkingen, en met een een partijdige kiescommissie, hoe kan men zo vrije en eerlijke verkiezingen houden? En de verkiezingscampagne is nog niet eens begonnen.