Op 4 Januari verscheen een rapport van de Europese raad tegen corruptie, GRECO, waarin de raad twijfelt over de onafhankelijkheid van de gerechtelijke macht in Spanje. Het rapport zegt dat de elf aanbevelingen die zij in 2013 aan Spanje had gegeven voor het verbeteren van de gerechtelijke onafhankelijkheid en voor het bestrijden van de corruptie, niet eentje is geïmplementeerd en volledig operatief gemaakt.
Desondanks twijfelt de Europese Commissie, in de woorden van haar vicepresident Frans Timmermans, absoluut niet aan het democratisch gehalte van de Spaanse rechtsstaat. In de persconferentie van gisteren zegt Timmermans dat Spanje een democratische rechtsstaat is dat de scheiding van de machten duidelijk en goed gedefinieerd is. Ook zegt hij dat iedere burger in Catalonië, en in de rest van Spanje, beschermd en onderworpen is aan de wet. Indien zij, de Catalaanse politici, de wet overtreden, moeten zij worden geconfronteerd met de gevolgen daarvan.
President Puigdemont en vicepresident Junqueras worden aangeklaagd voor oproer en opruiing. De vicepresident verblijft in voorarrest en wordt behandeld als terrorist. Zijn rechten als gekozen parlementariër mag hij, na dit herhaaldelijk aan het Hooggerechtshof gevraagd te hebben, niet uitvoeren. De Belgische justitie stond op het punt om een negatief oordeel te vellen over de aanvraag voor arrestatie en uitlevering van Puigdemont en vijf van zijn ministers die in ballingschap in België verkeren. Waarschijnlijk om de uitlevering te vergemakkelijken, duidde de Europese aanvraag voor uitlevering aan dat het een fraudezaak betreft. In de aanklacht wordt echter met geen woord over fraude gerept. Om gezichtsverlies te voorkomen, trok het Hooggerechtshof het internationaal en het Europees arrestatie-en opsporingsbevel tegen president Puigdemont in. De Catalaanse president is dus geen crimineel en kan zich als vrij mens in geheel Europa en daarbuiten bewegen. Behalve in Spanje, waar hij direct zal worden gearresteerd en als terrorist worden behandeld vanwege zijn politieke ideeën, net zoals de andere vier politieke gevangenen.
De rechtsgeleerde Prof. Dr. Axel Schönberger (in het Duits), beschrijft in detail dat niet de Catalaanse president onrechtmatig handelt, maar president Rajoy. Bij het toepassen van grondwetsartikel 155 (de interventie van de Catalaanse autonomie) noemt hij het gedrag van Rajoy zelfs crimineel. Ook wijst hij er op dat Puigdemont altijd open heeft gecommuniceerd en tot het laatste moment heeft getracht te onderhandelen voordat de autonomie volgens grondwetsartikel 155 werd opgeheven.
Als vicepresident van de EC kent Timmermans perfect het rapport van GRECO en heeft hij alle informatie tot zijn beschikking wie wel en wie niet onrechtmatig handelt. Timmermans jokt dus. En dat schaadt de Europese Unie bijzonder diep. Wanneer EU burgers in hun burgerrechten door hun staat worden geschaad en zich, ondanks de EU verdragen, niet beschermd voelen door de EU, dan verliest dit instituut iedere essentiële reden van haar bestaan. Niet alleen de Catalaanse burgers voelen zich door de houding van de EC in de steek gelaten, maar iedere burger in de EU ziet de hypocrisie van de Europese Unie.
De uitspraak van Timmermans valt op dezelfde dag dat het Tribunal Constitució (Grondwettelijk gerechtshof) de Parlementaire commissie verbied die het politiegeweld op de dag van het referendum, 1 Oktober, moet onderzoeken. Het Catalaanse Parlement had deze commissie kort na het desproportionele politiegeweld tegen de stemmers opgericht. De uitspraak van Timmermans dat in Spanje de machten duidelijk zijn gescheiden en dat Spanje een democratische rechtsstaat is, valt bovendien een dag nadat Rajoy dreigt om grondwetsartikel 155, de interventie van de Catalaanse autonomie, niet op te heffen indien de president zich niet persoonlijk in het Catalaanse Parlement presenteert. Rajoy is wettelijk verplicht de interventie op te heffen nadat een nieuwe Catalaanse regering is ingesteld. Er is geen enkele wet of reglement die een videoconferentie in het Parlement voor de instelling van de president verbied. Maar omdat een gekozen president in ballingschap, notabene in Brussel, ondraaglijk is voor het democratische beeld van Spanje in de internationale samenleving, is Rajoy blijkbaar bereid (nogmaals) de Spaanse wet te trotseren.