Jordi Sà nchez en Jordi Cuixart zitten nu 98 dagen in Spanje gevangen vanwege hun politieke idee over een onafhankelijk Catalonië. Om dezelfde reden worden Oriol Junqueras en Quim Forn sinds vandaag reeds 81 dagen lang van hun vrijheid beroofd. Zij worden vals beschuldigd van oproer en opruiing met geweld.
Na het bezoek van de Catalaanse president Puigdemont aan Denemarken, waar hij uiteindelijk niet het risico loopt om gearresteerd te worden omdat er geen internationaal opsporings-en arrestatiebevel door het Spaans Hooggerechtshof werd uitgevaardigd, kan het volgende worden opgemerkt:
Llarena wilde geen arrestatiebevel uitvaardigen om dubieuze redenen. Hij gebruikt een politiek argument (Puigdemont provoceerd om gearresteerd te worden om zo gekozen te kunnen worden als president). Dit is zeer vreemd voor een rechter die Puigdemont als een gevaarlijke crimineel beschouwd die direct opgesloten moet worden, net zoals de andere politici die daarvoor beschuldigd worden. Het politieke argument voor het besluit van het Spaans Hooggerechtshof is illegitiem en bijzonder incoherent.
Het Spaanse Openbaar ministerie, in persoon van de openbaar hoofdaanklager, volgt zonder enige kritiek of terughoudendheid het bevel van de Spaanse regering van Rajoy op om opnieuw een arrestatiebevel te laten uitvaardigen. Het lijkt er duidelijk naar dat er geen enkele vorm van scheiding van de machten is tussen het ministerie van Justitie en het OM. Zelfs in het dreigende taalgebruik was er geen verschil te bespeuren tussen de Spaanse regering en de openbaar aanklager. Beiden hebben breeduit gedreigd om Puigdemont bang te maken zodat hij in België zou blijven zitten als een gevangen vogel en dat hij geen politiek zou bedrijven.
Deze bangmakerij heeft echter niet gewerkt: Puigdemont is niet bang, net zoals de gekozen politici in het nieuwe Parlement en de twee miljoen Catalanen die voor de onafhankelijke Republiek zijn. Puigdemont is als vrije Europeaan naar een ander EU lidstaat afgereisd en heeft als een waardig president van zijn volk geheel open over het politieke project van een onafhankelijk Catalonië gedebatteerd. Daarnaast hadden de Spaanse politici gehoopt dat de rechtsvervolgingen en de politieke gevangenen invloed zouden hebben op het debat in het Parlement. Ze hadden gehoopt dat de parlementariërs hun hoofd zouden buigen en devoot de wil van Rajoy zouden opvolgen door het onafhankelijkheidsstreven op te geven. Dit blijkt dus niet te werken en dit alles maakt de Spaanse justitie en politici bijzonder nerveus.
Hoewel de steun van de Europese Commissie, onder leiding van president Juncker en vicepresident Timmermans, onvoorwaardelijk is, zijn er individuele EU lidstaten die anders denken over het Catalaans-Spaans politieke conflict. Anders had Puigdemont gisteren niet het Deense parlement kunnen betreden en kunnen spreken met de Deense volksvertegenwoordigers. Naast Denemarken hebben ook Groot Brittanië, Schotland, Finland, Ierland Slovenië, Estland en het niet-EU lid Zwitserland begrip getoond voor de Catalaanse situatie. Het lijkt een kwestie van tijd dat er haarscheurtjes zullen ontstaan in de steun van de EC aan Spanje.
Met de juridische vervolgingen in Spanje en de totale afwezigheid daarvan in de rest van Europa, wordt duidelijk dat het recht van een Europees burger binnen de EU ontzaggelijk verschilt tussen de Europese lidstaten. Kortom, de basis van het EU burgerschap, waarin iedere EU burger dezelfde rechten heeft, is afwezig. Dit is onverdedigbaar voor de Europese instituten.
Het blijkt nu dat president Puigdemont in de gehele EU de mogelijkheid heeft om uit te leggen waarom Catalonië onafhankelijk van Spanje wil worden. Hij kan de verdraaiingen en de leugens die de Spaanse diplomatie over Catalonië de wereld instuurt, weerleggen. Zoals gisteren het geval was in het debat op de universiteit van Kopenhagen met professor Marlene Wind. Zij uitte haar diepe bezorgdheid over het opkomend nationalisme in Catalonië, dat de Catalanen Europa willen ‘Balkaniseren’ (dat zij een staat willen vormen van een zuivere, Catalaanse, natie waarin de Spaanse taal verboden zou zijn), over de Russische invloed in Catalonië en over het domino effect in Europa. In enkele woorden kon Puigdemont deze misverstanden de wereld uit helpen. Hij kan met zijn bewegingsvrijheid het autoritaire, ondemocratische karakter van de Spanje laten zien. Al is het alleen maar door er gewoon te zijn als vrij mens en gekozen vertegenwoordiger van een volk, in tegenstelling met de gevangen vicepresident, zijn minister en de leiders van de burgerbewegingen Omnium en ANC.
Alles bijelkaar kan worden geconcludeerd dat deze situatie niet lang houdbaar is. Steeds meer landen zullen de autoritaire houding van Spanje gaan inzien en het vreedzame, democratisch Catalaans onafhankelijkheidsstreven respecteren en waardeeren. Het is een kwestie van tijd dat deze ‘Berlijnse muur’ spontaan zal instorten en de Catalanen bevrijden van deze Spaanse tirannie. Tenminste, dat is te hopen.
Dit alles gebeurde gisteren, op dezelfde dag dat de kersverse voorzitter van het Catalaanse Parlement, na zijn informatieronde bij de politieke partijen, aankondigde dat Carles Puigdemont de enige kandidaat voor het presidentschap is. Hij kondigde ook aan dat hij een gesprek wil aangaan met de Spaanse president Rajoy om de impasse in het conflict te doorbreken. Deze heeft daarop laten weten dat hij geen interesse heeft in een gesprek met de kamervoorzitter. Rajoy wil geen politieke oplossing. Hij wil een totale overwinning door middel van de door hem aangestelde openbaar aanklagers en rechters. In de ogen van Nederlanders en Nederlandstaligen klinkt dit misschien erg onrealistisch. Maar het is de dagelijkse ervaring en visie van ruim twee miljoen Catalanen. Zo erg kunnen zij zich toch niet vergissen?