De ontwikkelingen in het Catalaanse conflict zijn in een versnelling terecht gekomen. Na de verhoren en de arrestaties van de vijf politici afgelopen Vrijdag, was de maat bij de Catalanen vol en gingen zij de straat op om te demonstreren. Het Spaanse Hooggerechtshof stuurde opnieuw een Europees en Internationaal arrestatie-en uitleveringsbevel uit voor de Catalaanse politici die in verschillende Europese landen in ballingschap verblijven. De justitie van vier landen moeten zich nu buigen over het probleem of zij de politici wel dan niet aan Spanje zullen uitleveren.
De ex-minister van onderwijs, Ponsati, heeft haar oude werk bij de universiteit van St Andrews in Schotland weer opgepakt. De Schotse presidente, Nicola Sturgeon, heeft te kennen gegeven dat zij voor het zelfbeschikkingsrecht van de Catalanen is en dat Ponsati om politieke motieven wordt vervolgd. Haar regering heeft bij de Spaanse ambassadeur geklaagd over het Europese uitleveringsbevel. Verder wil zij alles aan justitie overlaten die, zoals zij schrijft, in Schotland strikt gescheiden is van de uitvoerende macht. Ponsati zegt dat zij er gerust op is dat zij niet zal worden uitgeleverd. De rector van de universiteit van Glasgow, Aamer Anwar, zal haar verdedigen. Hij heeft uitgebreide ervaringen met het verdedigen van mensenrechten.
Drie ex-ministers van president Puigdemont verblijven, heel toepasselijk, in Waterloo, België. De openbaar aanklager neemt hen niet gevangen omdat ze niet vluchtgevaarlijk zijn. De Belgische rechter stond twee maanden geleden op het punt om zijn oordeel te publiceren toen de Spaanse rechter plots het uitleveringsbevel introk. Hij werd hoogst waarschijnlijk getipt dat de Belgische rechter de ministers en Puigdemont niet wilde uitleveren.
De politica Marta Rovira week Vrijdag naar Geneve uit en verblijft daar samen met de politica Anne Gabriel. Voordat Puigdemont Geneve vorige week bezocht, had Zwitserland reeds te kennen gegeven dat zij geen mensen uitleveren die om politieke redenen worden vervolgd.
Hetzelfde zei men in Finland waar Puigdemont werd ontvangen door het parlement en de universiteit. Op dat moment, afgelopen Vrijdag 23 Maart, werd het arrestatiebevel weer uitgevaardigd. Finland accepteerde dit bevel niet omdat het in het Spaans was opgesteld. Het Finse OM eiste dat dit in het Engels moest gebeuren. Een anekdote, gezien het gevoel van superioriteit van Spanje wat betreft haar taal. Ondertussen reisde Puigdemont terug naar België. Hoe hij reisde was toen echter onbekend. Totdat Puigdemont afgelopen Zondag in Duitsland, vlak voorbij de grens met Denemarken werd aangehouden. Het blijkt dat de Spaanse geheime dienst een gsm-transponder had verstopt in de auto waarin hij reisde. De geheime dienst opereerde vanuit Denemarken en tipte de Duitse politie. Hiermee schond zij trouwens de Deense soevereiniteit. Dat muisje zal zeker nog een staartje hebben.
De Duitse regering blijft pal achter de Spaanse regering van Rajoy staan. Haar woordvoerder zei Maandag dat Spanje een democratische rechtsstaat is en dat het Catalaanse conflict een Spaans interne aangelegenheid is die justitie aldaar moet oplossen. De Duitse pers, geleid door de grootste kranten zoals Süddeutsche Zeitung, Frankfurter Algemeine en der Spiegel, is echter een geheel andere mening toegedaan. Zij is het er unaniem over eens dat Puigdemont een politieke gevangene is en geen oproerder die gewapend geweld heeft gebruikt. Der Spiegel zegt dat hem politiek asiel moet worden aangeboden. De pers vind het ronduit een grote schande dat Puigdemont door Duitsland is aangehouden en gevangen gezet. Der Spiegel suggereert zelfs dat de aanhouding onwetmatig is, daar de politie gebruik maakte van de Spaanse inlichtingendienst die buiten haar territorium opereerde. (Het staartje.) De Duitse justitie buigt zich er nu over, daar de Duitse wet een vergelijkbare misdaad in haar wet beschrijft, die van hoogverraad, als die van rebellie in Spanje. Dit is een voorwaarde om hem uit te kunnen leveren. Er moet dan wel worden aangetoond dat Puigdemont grootschalig gewapend geweld heeft gebruikt tegen de Spaanse overheid.
De commissie van de mensenrechten van de VN tikt Spanje op de vingers. De politieke rechten van voormalig presidentskandidaat Jordi Sanchèz worden hem ontnomen (hij mocht de gevangenis niet verlaten om zich in het Parlement te presenteren). Spanje schendt hiermee het internationaal recht en moet dit onmiddellijk corrigeren. Vandaag accepteerde deze VN commissie ook de aanklacht van Puigdemont tegen de Spaanse staat.
Ook de houding van enkele Catalaanse politici is aan het veranderen. De partij Comuns wilde zich nooit voor of tegen de Catalaanse onafhankelijkheid uitspreken. De grove rechtenschendingen en de teloorgang van de democratie in Spanje heeft deze groep blijkbaar van mening doen veranderen. Het lijkt er op dat ook zij nu begint in te zien dat democratie en een eerlijke rechtspraak in Spanje onmogelijk is. Afgelopen Zaterdag gaf Comu samen met de andere Catalaanse partijen een verklaring af. Dit was tot nu toe nog niet eerder vertoond. Een verandering in het stemgedrag van Comu in het Catalaanse Parlement zal de meerderheid voor een onafhankelijke Republiek significant vergroten. Morgen houdt het Catalaanse Parlement een plenaire vergadering en debatteert zij over een motie om er bij Spanje op aan te dringen dat de politieke rechten van Sanchèz en de andere kamerleden die gevangen zitten of in ballingschap verblijven, moeten worden gerespecteerd. Het lijkt er op dat de politici Sanchèz weer als presidentskandidaat zullen aanwijzen. Vanuit de bevolking en de burgerorganisaties dringt men er echter op aan dat Puigdemont moet worden ingesteld als president. Vroeg of laat zullen de Catalaanse politici ongehoorzaam moeten zijn tegen de Spaanse tribunalen (die overduidelijk hebben aangetoond partijdig te zijn en hun eigen wetten en de grondwet met regelmaat hebben geschonden), en naar de stem van de kiezers moeten luisteren. Of dat nu zal gebeuren, is echter maar de vraag.
In de straten van de grote steden en op de wegen worden protestmanifestaties en wegblokkades gehouden. Men wil de druk bij Spanje en Europa opvoeren om de gevangen politici vrij te laten zodat het Parlement kan doen waar ze voor gekozen is: het in werking stellen van de Republiek door het aannemen van de juridische overgangswet.
En de Spaanse leiders? Die beginnen nerveus te worden omdat ze beginnen aan te voelen dat de mening in Europa over het gevangen zetten van politieke leiders en de uitgebreide rechtsvervolgingen totaal anders is dan zij zich hadden voorgesteld. Misschien dat ze de Catalaanse onafhankelijkheid als een reële mogelijkheid beginnen te zien. Vooral nu de Duitse rechter die Puigdemont ondervraagt, rapporteert dat het waarschijnlijk niet mogelijk zal zijn om hem aan Spanje uit te leveren. Het Hooggerechtshof van Schleswig Holstein zal het definitieve oordeel vellen. Dit kan een zestig dagen duren. Dit geluid, en de geluiden uit de andere landen laat de Spaanse leiders zeker niet onberoerd. Ze hebben het echter helemaal aan zichzelf te danken.
Het lijkt er op dat de publieke opinie in Europa en daarbuiten aan het veranderen is en dat er begrip voor de Catalaanse situatie ontstaat. En dat werd hoog tijd: er zitten mensen in de Spaanse gevangenissen vanwege hun politieke overtuiging en de fundamentele rechten van ruim twee miljoen EU burgers in Catalonië worden zwaar geschonden. Er is in Spanje geen sprake meer van een democratie en van een eerlijke, onafhankelijke, rechtspraak. De gekozen president, en de twee daaropvolgende kandidaten van zijn kieslijst, worden door de Spaanse regering van Rajoy niet geaccepteerd, zoals hij had belooft toen hij de verkiezingen (illegaal) uitschreef. President Puigdemont zit in ballingschap, de twee ex-kandidaten in de gevangenis. Dit is niet alleen een schande voor Spanje, maar voor geheel Europa. Het Catalaanse probleem is geen intern Spaanse aangelegenheid meer. (He, meneer Timmermans?) Het ligt nu op de tafel van de rechters van vier Europese landen. Dankzij de onverbiddelijke steun van de Europese Commissie en de Europese Raad aan de Spaanse regering van Rajoy, ironisch genoeg onder leiding van Duitsland, is de geloofwaardigheid van de Europese Unie zwaar in het geding.
Met het uitleveringsbevel is het ‘interne Spaanse conflict’ een Europees probleem geworden dat de Unie diep in haar hart treft. Besluiten de rechters van de de lidstaten verschillend over de uitlevering, dan is er een onderling conflict tussen de lidstaten. Zulk een verschil van juridische interpretatie over een dergelijk belangrijke zaak is geen kleinigheid. Indien zij echter eensgezind besluiten om de Catalaanse politici niet uit te leveren, dan is dit groot gezichtsverlies voor Spanje en zal zij door de EU met andere ogen worden beschouwd dan een democratische rechtsstaat.