De Catalaanse overheid staat reeds sinds na de verkiezingen van September 2015 om politieke reden onder strenge financiële controle van de Spaanse overheid: iedere maand moeten de Catalaanse ministeries alle gemaakte kosten verantwoorden. Dit bracht natuurlijk een grote bureaucratische last voor de Catalaanse ministeries met zich mee. Vrijdag 21 Juli maakte de Spaanse regering, bij monde van haar woordvoerder en minister van onderwijs, Vigo, tijdens haar wekelijkse persconferentie bekend dat de Catalaanse overheid van nu af aan iedere week alle rekeningen moet verantwoorden. Dit, om de werkdruk van de ambtenarij bij de ministeries dusdanig hoog te maken zodat het Catalaans overheidssysteem in zal storten, maar bovenal om de aankoop van stembussen onmogelijk te maken. De aanleiding was een rekening van EU 6150 (eenenzestighondervijftig Euro’s) bestemd voor ‘verkiezingsaangelegenheden’. ‘Indien iemand een referendum wil houden, dan moet hij deze maar uit eigen portemonnee betalen’, aldus Vigo. Indien politici of welke ambtenaar hier niet aan mee zal werken, zullen zij voor justitie worden gesleept. Indien wordt ontdekt dat er alsnog geld voor het referendum wordt gebruikt, zal ook het liquiditeitsfonds van de autonome gebieden (FLA) worden afgesloten. Dit fonds, notabene geld dat afkomstig is van de autonome gebieden, waaronder Catalonië zelf, verleend financiële steun, tegen rente, om de leveranciers aan de Catalaanse overheid en de ambtenarenlonen te kunnen betalen. In dat geval wordt dan niet een, volgens de Spaanse regering, rebellerende Catalaanse extremistische regering gestraft die een staatsgreep wil plegen, maar de gehele Catalaanse bevolking, ongeacht hun politieke voorkeur.
Aangezien de Spaanse staat voor een groot gedeelte de Catalaanse overheidsschuld op zich heeft genomen nadat de financiële markten voor Catalonië werden afgesloten, betekent dit dat op het moment wanneer de financiën van de FLA worden stopgezet, de Catalaanse overheid niet meer aan haar financiële veplichtingen kan voldoen en dus ook niet meer haar schuld aan de Spaanse staat kan inlossen. Daarmee komt de Spaanse overheidsschuld, momenteel rond de 100% van het Bruto Nationaal Inkomen, nog verder onder druk te staan, plus de geloofwaardigheid van de Spaanse regering dat zij haar leningen wil betalen. De maatregel werkt dus als een boemerang op geheel Spanje en het is daarom maar de vraag of de Spaanse regering haar dreigement zal waarmaken.
De coalitiegenoot van de PP, Ciutadanos, en de grootste oppositiepartij, PSOE (socialisten), protesteerden fel tegen deze maatregel vanwege het in gevaar brengen van de financiële stabiliteit van Spanje.
Ook de internationale pers heeft van deze bedreiging (kritisch) melding gemaakt, waaronder de Financial Times.
Als antwoord op de strengere financiële controles volgden zes
Twitters van de president van Catalonië, Carles Puigdemont:
1/6 Het overheidsgeld van de Catalanen dat heeft gediend voor de
vuile oorlog en die de valse rapporten over fraude hebben betaald,
kunt u ons die terugbetalen, minister (Vigo)? pic.twitter.com/rGkqWBfbuf
— Carles Puigdemont (@KRLS) July 22, 2017
2/6 Het overheidsgeld van de Catalanen dat heeft gediend voor het
redden van de snelwegen rondom Madrid, kunt u ons die
terugbetalen, minister (Vigo)? pic.twitter.com/6uQtLuqv1Y
— Carles Puigdemont (@KRLS) July 22, 2017
3/6 Het overheidsgeld van de Catalanen dat heeft gediend voor het
redden van de banken (60 miljard Euro’s) en die in het niets zijn
verdwenen, kunt u ons die terugbetalen, minister (Vigo)?
pic.twitter.com/W3KQ7prL2I
— Carles Puigdemont (@KRLS) July 22, 2017
4/6 Het overheidsgeld van de Catalanen dat heeft gediend voor de
schadevergoeding van Castor, kunt u ons die terugbetalen, minister (Vigo)?
pic.twitter.com/x3ySPnPB0f
— Carles Puigdemont (@KRLS) July 22, 2017
5/6 Het overheidsgeld van de Catalanen dat niet door Spanje in
Catalonië is geïnvesteerd, hoewel het wel daarvoor begroot was,
kunt u ons die terugbetalen, minister (Vigo)? pic.twitter.com/u51N3JmMCU
— Carles Puigdemont (@KRLS) July 22, 2017
6/6 De rente die we hebben betaald over ons eigen geld en hebben
moeten lenen omdat dit ons grootschalig wordt afgenomen, kunt u ons
die terugbetalen, minister (Vigo)? pic.twitter.com/eeX5QnBjNL
Deze dreiging komt boven op die van de mogelijk boetes die ex-president Artur Mas en drie van zijn ministers boven het hoofd hangen voor het organiseren van de volksraadpleging op 9 November 2014. Alhoewel zij gehoorzaam wilden blijven aan de Spaanse wet, en daarom de volksraadpleging uitgevoerd werd door vrijwilligers, werden zij veroordeeld voor wettelijke ongehoorzaamheid. Zij werden echter vrijgesproken van misbruik van overheidsgelden. Desalniettemin worden zij nu alsnog vervolgt door het Tribunal de Comtes (Rechtbank van de Rekeningen) en worden mogelijk beboet om de kosten van 5 miljoen Euro’s voor deze volksraadpleging te vergoeden. Zij lopen nu het directe risico dat al hun eigendommen op korte termijn worden confisqueert. De juridische basis voor deze boete en onteigeningen is zeer twijfelachtig. De dreiging van onteigening van persoonlijke eigendommen van de politici was ook de reden waarom Puigdemont enkelen van zijn ministers heeft vervangen. Dezen wilden of konden niet hun familie in de problemen brengen.