Vandaag, Vrijdag, is het marktdag in mijn woonplaats. Daarnaast is de maand augustus begonnen. Typerend gedurende de afgelopen zes jaar rond deze periode, staat er nu ook weer een tafeltje in de winkelstraat van het Assemblea Nacional Catalana (ANC), de burgerbeweging die één van de belangrijkste motoren is achter de onafhankelijkheidsbeweging van Catalonië. Op de tafel liggen T-shirts van verschillende maten en publicatie materiaal. Indien nodig, kunnen de mensen deze passen. Daarna besluit men doorgaans tot de aankoop van ‘het pakket’: een eenvoudig rugzakje of tasje met daarin het genoemde T-shirt, informatie materiaal en ander klein goed. Zes jaren lang organiseert het ANC op de nationale dag van Catalonië, 11 September, een manifestatie voor een onafhankelijke Catalaanse Republiek. Ik zeg met name: ‘nationale dag’ en geen: ‘nationale feestdag’, want dat is het niet. Op 11 September 1714 viel na een lange en bloedige belegering door koning Felipe V van Bourbon de stad Barcelona. Naast de kerk Santa Maria de Mar, in het hartje van Barcelona, bevind zich het monument ‘Fossar de les Moreres’: een massagraf van de gevallen soldaten op dat moment. Na zijn overwinning ging de voorvader van de huidige Spaanse koning Felipe VI terroriserend en moordend door het land waarbij hij hele dorpen in brand stak. Pas in de negentiende eeuw durfde de Catalaanse bevolking weer haar vrijheid voor het eerst op voorzichtige wijze terug te vragen. Dit resulteerde in 1873 in de kort levende eerste Catalaanse (federale) Republiek. In de twintigste eeuw gebeurde dit ook tweemaal. In 1931 leidde dit tot de tweede Catalaanse (onafhankelijke) Republiek (onder Francesc Macià ) en in 1934 tot de Catalaanse staat (onder Lluis Companys). Daarna kwam de staatsgreep van generaal Francisco Franco, een oorlog en een veertig jarige repressieve dictatuur. Voor zijn dood stelde Franco prins Juan Carlos I, de vader van de huidige Spaanse koning, aan als zijn opvolger. Het laat zich raden hoe de relatie is van het Spaanse koningshuis met het Franco regiem en haar Spaans nationalistische en fascistische idealen. Dat was ook weer eens duidelijk te zien in de harde toespraak van koning Felipe VI op 3 Oktober vorig jaar na het referendum waarbij hij de Catalanen op uitzonderlijk harde wijze toesprak. De koning, die als staatshoofd een rol zou moeten voeren als bemiddelaar, koos welbewust partij voor de extreem rechtse en nationalistische regering van Rajoy. Dat was voor de Spaanse regering toen de vrijbrief om de Catalaans democratisch gekozen politici gerechtelijk te vervolgen, hen aan te klagen wegens oproer tegen de Spaanse staat met geweld en, op geheel illegale en illegitieme wijze, de Catalaanse autonomie op te schorten.
Nee, Catalonië werd niet bevrijd van het fascisme en nazisme door de geallieerde troepen van 1945, zoals de rest van Europa. Het zwicht nog steeds onder het juk van een land en een regiem waar het niet bij wil horen. Franco is al veertig jaren dood, maar zijn regiem is nog springlevend. En daarom houd het op haar nationale dag, de datum van haar verovering, een manifestatie voor haar vrijheid. De vreedzame en doorgaans feestelijke beelden van de laatste jaren zijn de gehele wereld over gegaan. De feestelijke sfeer is er na het afgelopen jaar van ballingschap, gevangenschap, gerechtelijke vervolgingen en (politie)geweld van af. Maar de zekerheid en standvastigheid op een overwinning tot onafhankelijkheid blijft overeind.
Zo, en dan nu een T-shirt kopen (ze zijn rood dit jaar) en me inschrijven voor de ‘mani’. Dit jaar zetten we de 20 kilometer lange Avinguda Diagonaal in Barcelona helemaal vol. Ook vele (vooraanstaande) buitenlanders worden door Foreign Friends of Catalunya (@Foreign_Cat) uitgenodigd om deel te nemen en hun eigen nationale vlag te laten wapperen. Natuurlijk is iedereen welkom, mits goedgemutst en met een vreedzame instelling.