De geheimhouding over het gerechtelijk onderzoek over de terroristische aanslagen van 17 Augustus 2017 in Barcelona en Cambrills is afgelopen dagen gedeeltelijk opgeheven. Hierdoor zijn er meer details bekend geworden, maar de vrijgegeven informatie levert niet meer duidelijkheid op. Vertaling van een artikel uit de krant Ara van 10 Augustus, door Sebastià Alzamora.
De directeur van de CNI (Spaanse inlichtingendienst), Félix Sanz Roldán, heeft het maanden gekost om uitleg te geven over de Iman van Ripoll, waarvan men had ontdekt dat hij een informant was van de Spaanse geheime dienst rond November vorig jaar. Sanz Roldán verscheen pas op zes Maart voor de onderzoekscommissie van het Spaanse Congres, en nog wel achter gesloten deuren. Staatsgeheim, dus. Vier maanden daarna, rond half Juli, zond de Catalaanse TV3 een citaat van dezelfde intelligentie dienst uit waarin wordt vermeld dat Abdelbaki es-Satty was beproefd als mogelijke vertrouweling. Maar hij werd uiteindelijk niet geaccepteerd want hij kwam niet door de psychologische tests heen als zijnde een betrouwbare bron. Hetzelfde bericht wees er op dat es-Satty niet het brein is geweest achter de aanslagen in Barcelona en Cambrills, maar dat hij slechts een ondergeschikte pion was van een mysterieuze bron ergens in Centraal Europa. Maar er werd verder niet vermeld of de politie enig idee had over diens identiteit. Nu vermeldt het gerechtelijk onderzoek drie bezoeken van de Guardia Civil en één van de CNI aan es-Satty in de gevangenis, waar hij vast zat wegens drugssmokkel, tussen 2012 en 2014.
Alles bijelkaar een verklaring waarvan het lijkt dat deze de indruk wil wekken dat het zeer ingewikkeld en complex is. Maar de verklaring spreekt zichzelf echter alleen maar tegen en, zacht gesproken, lijkt absoluut onbetrouwbaar. We wachten nu op de nieuwe uitleg van de politie over de, nu op dit moment, onvindbare informatie over de antecedenten van es-Satty. Ontwikkelingen die allesbehalve duidelijkheid geven over de zwakke punten in de uitleg en alleen maar nieuwe vragen oproept die het allemaal alleen maar ingewikkelder maakt. Maar laten we onderstrepen dat de gerechtelijke verklaring enkele twijfels weg haalt: er bestond een relatie tussen de Iman, de politie en de CNI, hij was het brein achter de aanslagen en was verantwoordelijke voor de indoctrinatie van de jonge jihadisten van Ripoll. Ook is het duidelijk dat hij door België als een gevaarlijke misdadiger werd beschouwd. Hij kon zich echter gedurende jaren lang vrij bewegen en vestigen in Catalonië. Het resultaat is dat de inwoners van Ripoll sterk het idee hebben dat het geen toeval is geweest dat dit individu onder hen kwam wonen, maar het resultaat van de beslissing van iemand. Indien es-Satty de bevelen van iemand opvolgde, wie was dit dan?
Hoewel dit artikel de indruk mag wekken, ben ik geen voorstander van een samenzweringstheorie. Maar ik wijs er op dat we het hebben over geheimen van de Staat. Een Staat die de gewoonte heeft om nogal geheimzinnig om te gaan met bepaalde informatie, zoals we op zijn minst weten sinds het GAL schandaal. (Tijdens de regering van de socialist Gonzales werden zestien ETA leden en sympathisanten door de politie vermoord. De minister van Binnenlandse Zaken werd hiervoor veroordeeld.) Het is moeilijk om niet herinnerd te worden aan de documentaire “De riolen van Binnenlandse Zaken” en het boek “De riolen van de Staat”. Feiten welke nooit door de overheid zijn ontkent en in verband kunnen worden gebracht met het referendum. De Spaans nationalistische media drongen er toen sterk bij de Catalaanse regering op aan om het referendum af te gelasten. Het roept alleen maar meer vragen op. Zoals: wat wist de PSOE van dit Staatsgeheim. Wat weet de regering van Pedro Sánchez er van?