Gisteren was het een jaar geleden dat de terroristische aanslag in Barcelona plaats vond. Dit werd herdacht in bijzijn van de burgermeesteres, de Generalitat, de president en de koning van Spanje, waar de herdenking van de slachtoffers centraal stond. Er werden bloemen gelegd op het mozaïek van Joan Miro, midden op de passage van de Ramblas waar het busje stopte dat in totaal zestien slachtoffers had gemaakt.
De Catalaanse politieke partijen en de burgerorganisaties ANC en Omnium Cultural waren afwezig bij deze plechtigheid als protest tegen de aanwezigheid van de koning. Felipe VI heeft goede banden met het regiem van Saudi Arabië, welke de Islamitische Staat steunt, en verkoopt er wapens aan. Afgelopen jaar steeg de wapenverkoop van Spanje aan dit regiem met zo’n 30%.
Als alternatief kozen de Catalaanse partijen om een eerbetoon aan de hulpdiensten en de Mossos d’Esquadra (de Catalaanse politie) te houden. Het politieke hoofd van de Mossos en minister van Binnenlandse Zaken op dat moment, Quim Forn, zit in de gevangenis Lledoners, nabij de stad Manresa. Besloten werd om de manifestatie naast deze gevangenis te houden.
Dus togen mijn vrouw en ik ook naar deze plek. Vanuit onze woonplaats werd door het ANC een bus geregeld. Gezien de vele inschrijvingen moest er een groot formaat bus worden gehuurd. Die middag regende het pijpenstelen. Het leek er op dat de mensen zich niet hadden laten tegenhouden door het weer: er stond een lange file van auto’s en bussen richting de plek bij de gevangenis waar de akte zou plaats vinden. Het bouwland rondom de gevangenis is kaal, daar de oogst al binnen is gehaald. Twee grote velden aan weerszijden van de gevangenis werden daarom aangewezen als parkeerplaatsen. Vanwege de modder werden de bussen op het terrein van een houtzagerij geparkeerd. Vandaar moesten we naar het veld achter de gevangenis lopen. Dwars over het kale bouwland of over een weggetje. Het leek niet veel uit te maken. De rode klei kleefde met evenveel enthousiasme aan de schoenen. Dus kozen we voor de kortste weg dwars door de velden. ‘Daar zitten ze. Waarschijnlijk in de tweede vleugel’, zei ik tegen mijn vrouw die hier voor het eerst kwam. Op het veldje stond een podium onder een grote tent. President Quim Torra zou vooraf aan de plechtigheid een bezoek aan Quim Forn in de gevangenis brengen. Sprekers waren de leiders van de burgerorganisaties, een woordvoerster van de brandweer, de echtgenote van Quim Forn en, als laatste, president Torra. Tijdens de spreekbeurten stopte het eindelijk met regenen. Paraplu’s konden worden opgeborgen, zij het niet voor lang. Het bleef druilerig die avond. Wij stonden aan de rand van het veld, grenzend aan de gevangenis. Alleen het weggetje rondom het complex, de goederenspoorweg van de zoutmijnen van Suria die daar ligt ingegraven, en het prikkeldraad scheidde ons van het gevangenisterrein. Toen de spreekbeurten waren afgelopen, speelde tot slot iemand een stukje muziek op een viool. Ter afsluiting zong men het Catalaanse volkslied. Een volk dat niet stopt met het zingen voor haar vrijheid, in de regen en de modder voor een gevangenis waar hun leiders zitten, zijn winnaars. Niet de machtigste Staat ter wereld kan zoiets blijven negeren en weerstaan. Vroeg of laat moet Spanje toegeven en zullen de Catalanen hun vrijheid verkrijgen.
Daarna aardde de bijeenkomst in een manifestatie voor de vrijheid van de politieke gevangenen: de twee leiders van de burgerorganisaties en vijf ministers van president Puigdemont. Richting de cellen riep men: ‘Llibertat!’ (‘Vrijheid!’), ‘Independència!’ (‘Onafhankelijkheid!’) en: ‘No esteu sols!’ (‘Jullie zijn niet alleen!’). Opeens zagen we een arm uit één van de raampjes van de cellen steken. De persoon daar zwaaide krachtig rond met een geel T-shirt of een sjaal. Groot enthousiasme onder de menigte, gefluit en nog meer geroep ‘Jullie zijn niet alleen!’. Gezien de lange arm en de kracht waarmee het doek werd rondgezwaaid, moet het minister Raul Romeva zijn geweest. Hij is bijzonder lang van bouw en zeer sportief ingesteld. Ik heb me laten vertellen dat het zwembad in de gevangenis sinds lange tijd weer open is. Romeva is een enthousiast zwemmer en kan er als toezichthouder en reddingszwemmer dienen.
Daarna toog men terug naar de auto’s en de bussen die stonden te wachten. De stilte rond de gevangenis keerde weer terug. ‘De isolatie, het afgesloten zijn van contacten met familie, vrienden en collega’s is het zwaarste van alles’ zei onlangs één van de gevangen politici. Toen brak de lucht open. De ondergaande zon was nog net te zien. Tussen de laaghangende wolken boven de geheuvelde velden verscheen een regenboog. Het was de regenboog van hoop.
