Het Spaans overkoepelend orgaan van justitie, el Consejo General del Poder Justicial (CGP) (in Nederland vergelijkbaar met de Hoge Raad), is het orgaan dat verantwoordelijk is voor de rechtspraak in Spanje. Haar belangrijkste taak is er voor te zorgen dat de Spaanse justitie, en dus de rechters, onpartijdig is en blijft. Het CGPJ heeft een interne chat-en emailservice voor de rechters zodat zij onderling op eenvoudige manier en buiten het zicht van nieuwschierige ogen, met elkaar kunnen communiseren. Op zichzelf lijkt mij dit al niet erg normaal in een democratische rechtsstaat. Ik weet niet of in andere westerse democratieën rechters met elkaar vrij van gedachten kunnen wisselen over van alles en nog wat. Maar goed, in Spanje bestaat dit systeem.
De kranten Eldiario.es en Elmon.cat hebben via de Internet aktivisten Anonymous beslag weten te leggen op een tiental van dergelijke chats tussen rechters uit geheel Spanje. De chats laten de verschillende meningen van de rechters zien over het Catalaans onafhankelijkheidsproces en hun politieke leiders. Het blijkt dat een deel van deze rechters een zeer duidelijke mening hebben. De gesprekken tussen de rechters tonen niet alleen aan dat zij partijdig zijn, maar laten ook zien hoe minderwaardig en zelfs beledigend over de Catalanen in het algemeen en hun politieke leiders in het bijzonder denken en praten. Zij tonen vooral hun grote onvrede nadat de Duitse rechtbank van Sleeswijk-Holstein weigerde om president Puigdemont uit te leveren wegens rebellie. Enkele voorbeelden:
Enkele rechters kenmerken de Catalanen en hun politieke leiders als nazi’s. Één van hen verwijst naar de donkere tijden in het Duitsland van de vorige eeuw.
Wanneer Duitsland naar de condities in de Spaanse gevangenissen vraagt, klaagt een rechter dat de Spaanse staat als een bananenrepubliek wordt behandeld.
Enkele rechters stellen voor om wraak te nemen door informatie op te vragen of de Duitse ambtenaren, gezien hun geschiedenis, wel aan de mensenrechten voldoen’.
In een van de chats vergelijkt een rechter de misdaad van Puigdemont met verkrachting en noemt de Catalaanse president ‘hoerenzoon’: ‘In plaats van zijn penis in een vagina te stoppen, doet hij er voorwerpen in. In Spanje is dat verkrachting, maar in sommige andere landen niet. Maar dat neemt niet weg dat de sexueel misbruiker een hoerenzoon is, ondanks dat hij niet wordt uitgeleverd en het systeem heeft gebroken.’
Na de eerste weigering van Duitsland om Puigdemont uit te leveren (5 April 2018): ‘Het zou interessant zijn hoe men in Duitsland had geoordeeld indien het andersom zou zijn geweest. Dat een Spaanse rechtbank hetzelfde besluit zou hebben genomen.’ In een van de chats antwoord een magistraat uit Andalusië dat de Duitsers ‘hun eigen jurisprudentie over verkrachting willen opleggen en niet wat met deze juridische term in beide staten (Spanje en Duitsland, vert.) overeenkomt’.
Een andere rechter zegt in een chat dat hij overplaatsing heeft aangevraagd om te voorkomen dat zijn zoon door het onafhankelijkheidsvirus wordt besmet.
Één van hen klaagt dat Duitsland het politieke proces niet als voldoende gewelddadig beschouwd om dit te kunnen beschouwen als hoogverraad zoals in de Duitse wet wordt beschreven. Hij noemt de Catalaanse politici nog voordat zij veroordeeld zijn ‘colpisten’ (coupplegers): ‘Als het geweld van de coupplegers in staat is om de legitieme macht te breken, dan heeft de rebellie getriomfeerd. In deze context lijkt het me dan moeilijk om de rebellen te veroordelen.’
Wat in deze chats gezegd wordt, zou volgens het wetboek van strafwet kunnen worden aangemerkt als oproep tot haat. Indien een burger dergelijke dingen zou zeggen, bijvoorbeeld via Twitter, dan zou hij zonder twijfel gerechtelijk worden vervolgd. Maar dit zijn gesprekken tussen rechters die een oordeel moeten vellen over de politici en burgers, terwijl zij aantoonbaar en zeer duidelijk hun mening al hebben gevormd. Bovendien blijkt uit deze gesprekken dat het CGPJ faalt in het uitvoeren van haar fundamentele taak, namelijk het garanderen van een onpartijdige justitie.
De president van Spanje, Pedro Sánchez, bevond zich op het moment van publikatie van de chats op de EU top in Salzburg en had de berichten hierover nog niet kunnen lezen, zo zei hij, toen hem hierover zijn mening werd gevraagd. Maar hij zei wél dat er geen commentaar gegeven kan worden over privé (!) communicaties en dat hij het volste vertrouwen heeft in de onafhankelijkheid van de Spaanse justitie en dat de rechters het volste respect verdienen.
Enkele vakbonden van rechters merkten op dat het slechts enkelen, een stuk of vijftien, zouden zijn die zo denken. Het overgrote deel van de rechters hebben geen mening over deze zaak en zijn onpartijdig.
In een ingelaste TV toespraak gisteren zei de Catalaanse president Quim Torra dat hiermee iedere hoop op een onpartijdige rechtszaak in Spanje is verdwenen. ‘Iedere burger wordt blootstelt aan willekeurige vervolgingen.’ Hij eist van president Sánchez dat de voorzitter van het CGPJ, Carles Lesmes, per direct wordt ontslagen, de verantwoordelijken onmiddellijk worden geschorst, de openbaar aanklager een diepgaand onderzoek moet instellen met strafrechtelijke gevolgen en dat hij als president van Spanje zijn verantwoordelijkheid op zich neemt om alles te doen om dit probleem snel en volledig te lossen. Bovendien eist Torra dat de politieke gevangenen onmiddellijk moeten worden vrijgelaten, de politici in ballingschap naar huis kunnen terugkeren en hun aanklacht tenniet wordt gedaan. ‘Want zij zijn het directe slachtoffer van deze justitiële partijdigheid.’
Voor het einde van dit jaar zal het gerechtelijk proces tegen de politieke gevangenen beginnen. Het Hooggerechtshof liet deze week weten dat het vonnis pas na de gemeenteraadsverkiezingen in Mei 2019 bekend zal worden gemaakt ‘om de verkiezingen niet te beïnvloeden’. Maar men blijft beweren dat het geen politiek proces betreft en dat justitie onafhankelijk is. Het vertrouwen dat de Catalaanse politici en de burgerleiders een eerlijk, onpartijdig proces zullen krijgen was reeds nihil. Met de publicatie van deze chats is dit vertrouwen gezakt tot nul graden Kelvin; het absolute nulpunt.
(De titel is een knipoog naar de roman ‘Onder professoren’ van Frederic willem Hermans.)