Een dementale aanklacht

(1350 woorden)

Op Vrijdag 2 November maakte de openbaar hoofdaanklager haar aanklacht bekend tegen de Catalaanse leiders. De gevangen leiders moesten toen via de radio horen hoeveel jaar gevangenisstraf tegen hen werd geëist, daar de pers eerder dan hun advocaten werden ingelicht. De meesten van hen worden aangeklaagd voor rebellie met straffen tussen de elf en 25 jaar. Hoewel voor deze aanklacht militair geweld of explosieven moet zijn gebruikt, sluit de aanklager dit soort geweld uit. Dus rijst de vraag, althans bij mij als niet-jurist, hoe zij dan voor dit misdrijf kunnen worden aangeklaagd. De zit daarnaast aanklacht vol met fouten, verdraaiingen van de realiteit, leugens en beweringen die voor een democratische maag moeilijk te verteren zijn. Hier volgen enkele parels uit dit document.

Internationale pers onder vuur
Om de lezer wat op te warmen zal ik beginnen met de klacht van het OM tegen de internationale pers. Deze wordt bekritiseerd omdat zij verslagen en beelden van het politiegeweld tijdens het referendum direct de wereld instuurde. Terwijl minister Dastis van Buitenlandse Zaken door de BBC werd geïnterviewd en zei dat de video ‘s vals waren, draaiden op de achtergrond beelden van het politieoptreden die de BBC zelf had gefilmd. De beelden zitten de openbaar aanklager natuurlijk behoorlijk in de weg bij zijn stelling dat de Catalanen geweld zouden hebben gebruikt. In zijn schrijven stelt hij dat het verspreide nieuws door onder andere Bild, Der Spiegel, Repubblica, Clarín, Le Monde, Le Figaro, BBC, The Guardian, The New York Times en CNN (die het politieoptreden de schande van Spanje’ noemt), ‘gemanipuleerde informatie over realiteit van de feiten van deze dagen is’.

Spaanse politie als getuigen
Van alle 256 getuigen die het OM oproept, zijn 119 van de Spaanse Policia Nacional en 89 Guardia Civil die met geweld het referendum hebben geprobeerd tegen te houden. In totaal vormen zij 80% van alle getuigen. De getuigen, waaronder de 93 agenten die gewond zouden zijn geraakt, moeten de stelling van het OM ondersteunen dat de kiezers zich gewelddadige gedroegen en materiële schade zouden hebben veroorzaakt. Het OM roept geen enkele gewonde op van de zijde van de Catalanen die wilden gaan stemmen.

Geen getuigen als slachtoffers
De Catalaanse leiders worden aangeklaagd voor rebellie. Dat is een opstand om de gevestigde orde, de legale en legitieme regering, omver te werpen. Toch roept het OM geen enkel lid van de Spaanse regering, principieel slachtoffer van de beweerde aanslag, op. De hoofdrolspelers in dit proces, expresident Rajoy, exvicepresidente Soraya Sáenz de Santamaría of de minster van Binnenlandse Zaken en hoofd van de politie,  Zoido, worden ontzien als getuigen. Overigens meldde de Spaanse regering zelf op en na 1 Oktober dat zij alles perfect onder controle had en zij toonde niet de minste schijn ergens een slachtoffer van te zijn geweest.

Gewonden
In de aanklacht wordt gezegd dat de Generalitat het aantal gewonden van Catalaanse zijde sterk overdrijft, want er zou een hoog percentage mensen onder zitten die door de spanningen onwel werden. Maar de officiele cijfers van de ambulancediensten en ziekenhuizen laten duidelijk zien dat er 1066 mensen waren behandeld. Hiervan waren 90% met interne bloedingen, verwondingen, kneuzingen en botbreuken en 6% van hen leed aan een aanval van hyperventilatie. De Catalaanse minister van gezondheid publiceerde Vrijdag opnieuw dit rapport met de opmerkingen: ‘Genoeg leugens’.

De gewelddadig menigte voor de deur van EZ
Het rapport beschrijft dat bij de protestbijeenkomst op 20 September 2017 voor het ministerie van Economische Zaken slechts twee Mossos d’Esquadra de wacht hielden, zoals normaal het geval is. De Guardia Civil, die er huiszoeking hield, kreeg verder geen enkele ondersteuning toen ze door een menigte van 60.000 agressieve protestanten werden bedreigd. Deze kwamen volgens de openbaar aanklager tot aan de voordeur en duwden deze bijna omver om te voorkomen dat de Guardia Civil naar buiten kon komen. Het officiële cijfer van de gemeentepolitie spreekt echter over 40.000 personen die protesteerden. Zij hielden een loopgang bij de voordeur vrij om iedereen in en uit te laten gaan. De winkels die naast de ingang van het ministerie Economische Zzaken bevinden, konden hun deuren open houden en hun klanten gewoon ontvangen.

No Passaran
‘No Passaran’ (‘Ze komen er niet langs’) was de strijdkreet van de republikeinen in de burgeroorlog tegen de fascisten. Jordi Cuixart, voorzitter van Omnium Cultural, gebruikte deze uitdrukking bij het protest voor de deuren van Economische Zaken op 20 September 2017. Omdat Jordi een ‘oorlogskreet’ gebruikte was dit volgens de aanklager een directe oproep tot geweld. (Misschien dat het OM zich extra voelt aangesproken omdat het een kreet tegen haar eigen ideologie, het fascisme, is.) De vele malen dat Jordi Cuixart en de voorzitter van het ANC Jordi Sànchez het publiek opriepen om vooral rustig te blijven en zich vreedzaam te gedragen, wordt echter niet in de aanklacht vermeld.

Eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring
Volgens de fiscaal was de onafhankelijkheidsverklaring niet symbolisch maar een politieke daad waarmee men op het punt stonden de Republiek te verwezenlijken. Want de Generalitat had reeds alle structuren voorbereid voor de nieuwe juridische situatie van de onafhankelijke Republiek. De tekst van de onafhankelijkheidsverklaring zegt echter duidelijk dat dit het startpunt is van onderhandelingen met de Spaanse staat over de uittreding van Catalonië. Bovendien was, en is nog steeds, de onafhankelijkheidsverklaring, samen met andere decreten, niet in de Staatscourant gepubliceerd.

Inactieve instelling van de Mossos d’Esquadra
Het OM zegt dat de Mossos in 24 stemlokalen het stemmen voorkwam door deze te verzegelen voordat het stemmen had plaats gevonden. Hij schrijft dat zij tijdens het stemmen zich passief opstelden en geen enkele actie tegen de mensen tijdens het stemmen ondernamen. Het hoofd van de Mossos, Josep Lluís Trapero, wordt daarom voor rebellie met elf jaar gevangenisstraf aangeklaagd. De aanklager minacht daarmee het werk van de Mossos die deden wat de rechter had opgedragen: het vooraf verzegelen van stemlokalen en het in beslag nemen van stembussen tijdens of na het referendum. De Mossos hebben in totaal tweemaal meer kieslokalen gesloten dan de Policia Nacional en Guardia Civil samen.

Verkeerd geschreven namen en titels
Enkele namen of titels zijn foutief geschreven: de politieke partij ERC, het plein midden in het paleis van de Generalitat (Plaça de Tarongers), de naam van de voorzitter van de Vereniging van Gemeenten voor Onafhankelijkheid en burgemeester van Badelona (moet burgermeesteres zijn). Voor een dergelijk belangrijk document als een gerechtelijke aanklacht is dit bijzonder slordig.

Nederlandse getuigen.
Twee directeuren van The Hague Centre for Strategic Studies worden opgeroepen om te getuigen. Ook de op 20 Oktober jongstleden overleden Nederlandse ex-president Wim Kok wordt opgeroepen om te getuigen. Zijn instituut WIM KOK REFUND zou 54.030 Euro ‘s hebben aangenomen van DiploCat, de delegatie van de Generalitat in Brussel. Dit geld was bedoeld om de reis-en verblijfkosten van de internationale waarnemerscommissie te betalen. Met zijn getuige wil het OM het geldmisbruik door de Generalitat aantonen. Het staat nogal onnauwkeurig om iemand op te roepen die reeds overleden is. Ook betekend dit dat de aanklacht voor die tijd al was opgeschreven en daarna niet meer is herzien. Dan komt automatisch dus de vraag op hoe dat zit met de veroordeling. Is deze ook reeds geschreven, lang voordat het proces begonnen is?

Reacties op de aanklacht
Zowel nationaal als internationaal is er veel kritiek op de aanklacht zowel vanuit de pers als van gerenomeerde juristen.

Één van de auteurs van de Spaanse wet voor rebellie uit 1995, Diego López Garrido, vind helemaal niet dat de Catalanen de misdaad van rebellie hebben begaan met het organiseren van een referendum. De aanklacht druist tegen de letter en de geest van deze wet in.

Mensenrechtenadvocaat van minister Clara Ponsatí (die in ballingschap in Schotland verblijft) Aamer Amar had een interview in het TV3 programma FAQS. Enkele citaten hier uit zijn:

• Als je in Spanje Catalaan bent heb je geen recht op vrijheid van vergadering, meningsuiting, zelfbeschikking, …
• In Spanje zijn de machten niet gescheiden.
• Spanje praktiseerd staatsterrorisme aan de hand van politiegeweld, justitie en de politieke gevangen.
• Het is niet de vraag of Catalonië onafhankelijk wordt, maar wanneer. Dat is ook de enige mogelijkheid om de politieke gevangenen vrij te krijgen en om de ballingenen weer naar huis te laten komen.
• De EU zou zich moeten schamen voor haar zwijgen. Zij is daarom medeplichtig aan de misstanden in Spanje. Zij was juist opgericht om dit soort misstanden te voorkomen.
• Met het opsluiten van de Catalaanse politici en burgerleiders is het kwaad al gebeurd. We hoeven niet te wachten op het proces en de uitspraak. De Spaanse justitie is niet geloofwaardig dat zij een eerlijk proces zullen krijgen. Het proces en de behandeling van de gevangenen is niet gebaseerd op justitie, maar uit wraak. Vergelijkbaar zoals in China of Rusland gebeurd.