(745 woorden)
Toen rechter Lamela van het Audiencia Nacional, de politieke rechtbank van Spanje, de burgerleiders Jordi Cuixart en Jordi SÃ nchez op 16 Oktober 2017 onvoorwaardelijk gevangen zette wegens verdenking van opruiing, had ze zeker gedacht de Catalaanse bevolking en haar leiders af te schrikken om de Catalaanse Republiek uit te roepen.
Rechter Llarena dacht zijn invloed te laten gelden op het politieke verloop van het Catalaanse Parlement door Jordi Turull, notabene tijdens zijn presentatie als president van Catalonië, voormalig Parlementsvoorzitster Carme Forcadell en vijf andere Catalaanse politici (opnieuw) gevangen te zetten.
Beide is hen dat ten dele gelukt. De beslissingen die in het gekozen Parlement genomen worden, zijn voor een groot deel beïnvloed door de Spaanse rechters en hun dreigingen met nieuwe vervolgingen. Het jaar 2018 werd hierdoor sterk gemarkeerd. Het meest duidelijk uitte dit zich dit toen de huidige parlementsvoorzitter Roger Torra weigerde om de gekozen president Carles Puigdemont op 30 Januari te installeren als president van Catalonië. Dit moest worden gedaan door middel van een videoconferentie omdat Puigdemont in België verbleef om niet in Spanje te worden gearresteerd en het Spaanse Hooggerechtshof verbood Torra dit te doen.
Het is de Spaanse gerechtelijke macht echter niet gelukt dat de gevangenen zouden worden vergeten door de Catalaanse politici. De politieke gevangenen spelen een centrale rol in de Catalaanse politiek, en daarmee ook direct in die van de Spaanse: de Spaanse regering van Pedro Sánchez krijgt niet de hoognodige steun voor zijn begroting van de Catalaanse partijen. Want Sánchez weigert zijn goedkeuring voor een referendum over zelfbeschikking van de Catalanen en doet niets om het Openbaar Ministerie te bewegen haar aanklacht tegen de politieke gevangenen in te trekken.
En de Catalaanse bevolking is haar leiders in de gevangenissen allesbehalve vergeten. Op eerste en tweede Kerstdag stonden er duizenden mensen op het bouwland achter de gevangenis Lledoners en liepen er ‘s-avonds met fakkels om heen. Er werden muziekconcerten gegeven en spreekbeurten gehouden om steun aan de gevangenen te betuigen. Het was een emotioneel moment toen Jordi Turull direct kon worden gehoord toen hij telefonisch de mensen bedankte en dit via luidsprekers door de aanwezigen op het veldje kon worden gehoord. Sinds vorig jaar Maart had men hem niet meer horen spreken toen hij als presidentskandidaat zijn regeringsplannen voorlegde aan het Parlement. Op Zaterdag 29 December zong een koor van 400 mensen de Matteus Passion. Men had het zo georganiseerd dat het ‘Halleluja’ precies om 12 uur werd gezongen: op dat moment worden de gevangenen gelucht op de binnenplaats, grenzend aan het landbouwterrein en slechts gescheiden door een vijf meter hoge betonnen muur en afzettingen van prikkeldraad en konden zij daardoor het gezang goed horen. In de vrieskou van oudejaarsavond stond een menigte van tweeduizend man op hetzelfde veldje om ‘samen’ met hun gevangen leiders het oude en nieuwe jaar te vieren. Nee, de Catalanen zijn hun leiders niet vergeten, integendeel. Daarin is het project van de Spaanse justitie volledig mislukt. Net zoals de Spaanse politici zijn mislukt in hun poging een einde te maken aan de onafhankelijkheidsbeweging door het opschorten van de Catalaanse autonomie en de door Rajoy opgedrongen verkiezingen waarin zij hadden gehoopt dat de unionisten zouden winnen.
Eind deze maand zullen de politieke gevangenen naar de gevangenissen nabij Madrid worden overgebracht. Dan begint het juridisch proces tegen hen en zullen zij worden verhoord. Maar zij en hun advocaten zullen de wereld laten zien dat Spanje de mensenrechten en de burgerrechten niet respecteert en de naam ‘democratische rechtsstaat’ onwaardig is. Dit zullen zij doen in het bijzijn van internationale waarnemers en de internationale pers*. De rechtszaak zal worden voorgezeten door rechter Marchena. Onlangs werd hij door de Partido Popular voorgesteld als voorzitter voor de Hoge Juridische Raad. De fractievoorzitter van deze partij in de Senaat meldde toen in een WhatsApp aan zijn fractiegenoten dat ‘de PP op deze manier het proces via de achterdeur kan controleren’. Gezien de vele procedurefouten (België weigerde daarom zelfs het uitleveringsbevel over Puigdemont in behandeling te nemen), het negeren van de rechten van de gevangenen, de manipulaties en de schandalen van het Hooggerechtshof, het Constitutioneel Hof en de Audiencia Nacional, staat het vast dat de gevangenen voor vele jaren zullen worden veroordeeld en de komende 25 jaren niet meer naar Catalonië zullen terugkeren. Hun vertrek de komende dagen zal een vaarwel zijn voor vele, vele jaren. Gedurende dit proces zullen in Catalonië tal van protestdemonstraties worden gehouden. Want dit gerechtelijk proces, deze farce, had zelfs nooit mogen beginnen.
* Met name de Duitse en Engelstalige pers (BBC, The Guardian, New York Times, Washington Post) geven een doorgaans betrouwbare rapportage. De Nederlandse correspondenten van NOS, NRC en Volkskrant rapporteren doorgaans eenzijdig de officiële Spaanse visie.