(825 woorden)
Binnen de Spaanse grenzen is Catalonië één van de meest rijke autonome gebieden. De rijkdom is niet te danken aan natuurlijke bronnen, want die zijn er, op een enkele zoutmijn na, amper. Ook heeft het land geen koloniaal verleden waaruit zij haar rijkdom heeft kunnen putten. De centen worden er op traditionele wijze verdiend door hard werken, handel en industrie. In de tweede helft van de negentiende eeuw keken de Catalanen hoe de industriële revolutie in Frankrijk, Groot Brittannie en Duitsland zich ontwikkelden, terwijl men in de rest van Spanje nog een eeuw lang zich voornamelijk bezig bleef houden met het hoeden van geiten. Om het mentaliteitsverschil zo maar even plastisch uit te drukken. Op een enkele uitzondering na, is de economische kracht van Catalonië voornamelijk te danken aan kleine en middelgrote bedrijven. De grote bedrijven en de financiële instellingen die beursgenoteerd staan, de zogenaamde IBEX35 bedrijven, hebben hun ontstaan en groei vaak te danken aan de steun van het Franco regiem. Dit is nog duidelijk merkbaar in de krachten die economisch de dienst uitmaken, zoals werkgeversbonden en de Kamer van Koophandel in Barcelona. Zo stond deze Kamer van Koophandel pal achter de opschorting van de Catalaanse autonomie, de zogenaamde grondwetsartikel 155, als reactie op het referendum over de onafhankelijkheid.
Hoewel de Kamer van Koophandel in Barcelona weinig bekendheid geniet, heeft zij grote invloed op de economische instituten. Zo stelt zij de voorzitters aan van de handelsbeurs (Fira), Toerisme, de haven van Barcelona en het vliegveld El Prat. Daarnaast heeft zij grote invloed in het Comité van Vliegtroutes, welke de nationale en intercontinentale vluchten vanaf vliegveld Barcelona bepaalt. (Altijd een heet hangijzer en een bron van conflicten met het vliegveld van Madrid.) Daarnaast is de voorzitter van de Kamer van Koophandel in Barcelona ook vicevoorzitter van de Spaanse Kamer van Koophandel. De Kamer van Koophandel in Barcelona is als het ware de kroon van de Spanje, of in ieder geval een diamant daarin.
Haar bestuur wordt gedeeltelijk democratisch gekozen, maar het systeem is er zo op gericht dat het oude regiem van de IBEX35 er de dienst blijft uitmaken. Het parlement van dit orgaan bestaat uit zestig leden, waarvan er veertig kunnen worden gekozen door de bedrijven zelf. Veertien andere bestuursleden betalen voor hun zetel met een jaarlijkse som van 75.000 Euro, een bedrag dat alleen bedrijven van een bepaalde omvang kunnen ophoesten. Vier andere bestuursleden worden direct door de werkgeversbonden ‘Foment de Treball’ en ‘Pimec’ aangesteld. Weliswaar heeft iedere kleine zelfstandige of bedrijf stemrecht voor dit bestuur, maar er wordt weinig kennis gegeven aan de verkiezing, laat staan campagne gevoerd. Daarnaast kon, tot voor kort, de stem alleen persoonlijk in Barcelona of per post worden uitgebracht. Er is daardoor altijd weinig animo voor deze verkiezingen geweest. Bij de laatste verkiezing in 2010 werden de stemmen die per post waren uitgebracht door de rechter ongeldig verklaard. Het betrof  80% van de in totaal 7000 stemmen. Op deze manier werd de samenstelling en de voorzitter van het bestuur bepaald door slechts 900 stemmen. Om de deelname te verhogen, heeft men vanuit de samenleving er op aangedrongen om deze verkiezing ook elektronisch mogelijk te maken.
Bij de opschorting van de Catalaanse autonomie bleek voor de zoveelste keer dat de grote, unionistische bedrijven de dienst op economisch gebied in Catalonië uitmaakt. Als reactie hier op heeft het ANC, de burgerbeweging voor de Catalaanse onafhankelijkheid, een team van kandidaten voorgesteld en grote bekendheid gegeven aan de verkiezing. Deze vond afgelopen dagen plaats en in totaal brachten 17.000 bedrijven hun stem uit, nog steeds slechts 4% van de stemgerechtigden. Het nieuwe bestuur bestaat nu uit 32 leden die voorgesteld werden door het ANC. Van de resterende 8 verkiesbare zetels zijn er 6 die ook in het voordeel van het Catalaanse de onafhankelijheidsbeweging zijn. Daarnaast kunnen ook 3 à 4 van de 20 betaalde zetels bezet worden door Catalaanse bedrijven. Er is nu een absolute meerderheid in het bestuur dat het Catalaanse bedrijfsleven vertegenwoordigd en die voor de onafhankelijkheid van Catalonië is. Na tientallen jaren met een bestuur van IBEX35 bedrijven heeft er dus een grote omwenteling plaats gevonden binnen één van de belangrijkste machtsstructuren. Op eenzelfde manier werkt het ANC aan veranderingen binnen de beroepscolleges (zoals het college van advocaten, artsen, architecten, ingenieurs, etc) en de universiteitsbesturen.
Daarnaast ontmoedigd het ANC gebruik te maken van de IBEX35 bedrijven. Met het project ‘Eines de PaÃs‘ (Gereedschappen van het Land) organiseert zij beurzen en braderiën waar Catalaanse alternatieven voor (financiële) dienstverlening, telefoon, Internet, gas, (zonne)energie en coöperatieven voor voedingsproducten zich presenteren. Het gaat hierbij niet om een boycot van Spaanse producten, maar om de promotie van lokale bedrijven en coöperatieven die doorgaans veelzijdiger en klantvriendelijker zijn, om te beginnen door de communicatie en etikettering van de producten in de eigen taal. In eerste oogopslag lijken deze veranderingen weinig politieke gevolgen te hebben, maar intern is Catalonië aan het veranderen. Op weg naar een nieuwe, eigen koers.
Nawoord
Zoals te verwachten was dient de meest conservative tak van de IBEX35 bedrijven, welke nog slechts 3 van de 40 zetels bezetten, bij de rechter een aanklacht in om de verkiezing ongeldig te laten verklaren.