(680 woorden)
Het is Maandag 17 Juni 2019. Rondom het Spaanse Congres van Afgevaardigden bevind zich een cordon van zwaar bewapende politie eenheden van de Policia Nacional die iedere toegang er toe hermetisch afsluit. In de straten rondom het Congres patrouilleert de politie te paard. Binnen in het Congres is het een drukte van belang. Alles lijkt er op te duiden dat er iets belangrijks te gebeuren staat. Een politicus (van de Partido Popular) zegt dat men niet verwacht dat hij komen zal, maar desondanks is men op alles voorbereid, verwijzend naar de politie voor de ingang van het Congres. Een kleine kale man met een gekleurde bril toont enkele documenten bij de deur van een vergaderzaal. Maar de toegang tot de zaal wordt hem geweigerd.
Het is vandaag de dag dat de Spaanse Centrale Kiescommissie de nieuw gekozen leden van het Europese Parlement hen de eed of de belofte van trouw aan de Spaanse grondwet afneemt. De namen worden één voor één afgeroepen. Met verschillende uitspraken beloven de aanstaande Europarlementariërs trouw aan Spanje. Van een eenvoudig ‘Dat beloof ik’ of ‘Dat zweer ik’ tot meer uitgebreide verklaringen zoals ‘Dat zweer ik bij de koning. Leve Spanje’ of van geheel andere aard: ‘Omdat de wet mij hiertoe verplicht maar tegen mijn wil in, beloof ik dat’. Bij het afroepen van enkele namen blijft het stil, waarna de voorzitter van de kiescommissie verder gaat met het afroepen van de namen.
Volgens de kiescommissie worden deze mensen nu pas volledige als leden van het Europese parlement beschouwd en genieten zij juridische onschendbaarheid en diplomatieke status. In de loop van de dag stuurt zij de officiële lijst met leden naar het Europese parlement in Brussel. Op drie plaatsen van deze lijst staat: ‘Vacant’. Het betreft de plaatsen van de aspirant parlementsleden die niet op zijn komen dagen en geen trouw aan de Spaanse grondwet hebben gezworen.
De dagen voor deze ceremonie had Oriol Junqueras aan het Spaanse Hooggerechtshof gevraagd of hij de gevangenis mocht verlaten om bij de ceremonie aanwezig te kunnen zijn en trouw aan Spanje te beloven. Hij werd gekozen als Europarlementariër van de kieslijst Aliança Lliure Europea (de Spaanse tak van EFA). Het Hooggerechtshof weigert hem echter vrij te laten. Zijn advocaat, Andreu van den Eynde, is in beroep gegaan bij het Hooggerechtshof en heeft dit hof gevraagd dat zij om advies vraagt bij het Europese Hof van Justitie (1). Dit is in dit geval de te volgen procedure voor het indienen van een geschil met betrekking tot Europese aangelegenheden.
De man die niet tot de zaal werd toegelaten is de advocaat van Carles Puigdemont en Toni ComÃn, Gonzalo Boye. Puigdemont en ComÃn zitten in ballingschap in België en kunnen zich in Europa en daarbuiten geheel vrij rondbewegen. Maar in Spanje loopt een arrestatiebevel tegen hen wegens oproer omdat zij worden verdacht dat ze met gewapend geweld de Spaanse overheden omver wilden werpen. Ook zij werden gekozen tot Europarlementariër en moesten persoonlijk trouw komen zweren aan de Spaanse grondwet. Een grote politiemacht stond hen op te wachten indien zij het zouden wagen om naar het Congres te komen. Natuurlijk wisten zij van deze dreiging af en gaven hun advocaat een notariële volmacht om het inzeweren in het bijzijn van een procureur namens hen te doen. De tweede persoon van de lijst JxCat in het Congres, Laura Borrà s, vergezelde hem daarbij. Na afloop vertelde ze de pers dat men de documenten van de volmacht niet eens had ingekeken en Boye, ondanks het precedent van Pedro Gómez de la Serna in 2015, direct de deur uitwees. ‘We hebben onze plicht gedaan’ (‘Tramit fet’) twitterde zij. Op naar de volgende stap (2). In een persconferentie in een zaal van het Europese parlement in Brussel verklaren Puigdemont en ComÃn dat zij een aanklacht bij het Europese Hof van Justitie indienen die met spoed behandeld moet worden. ‘De Europese democratie is hier in het geding’, zei Puigdemont. Want wat de Spaanse Kiescommissie ook beweert over het trouw zweren aan de Spaanse grondwet, hun plaatsen zijn niet vacant en zij hebben het recht en de plicht om als gekozen leden van het Europarlement bij de plenaire openingszitting op 2 Juli in Straatsburg aanwezig te zijn.
1) Na het schrijven van dit artikel werd bekend dat het OM van mening is dat het Hooggerechtshof niet bij het Europese Hof van Justitie te rade moet gaan. Het OM probeert daarmee te voorkomen dat het Europese hof zich uitspreekt over de juridische onschendbaarheid van Junqueras.
2) Tevens werd bekend dat Puigdemont en ComÃn hun eed voor een Belgische notaris hebben afgelegd. De kiescommissie accepteerd deze eedaflegging echter niet en communiceert naar het EU parlement dat zij niet voldoen aan de benodigde vereisten.