Er wordt reikhalzend, maar ook met grote spanning, naar uit gezien. Vandaag over een maand, over 30 dagen is het zo ver: het referendum voor een onafhankelijke republiek Catalonië op 1 Oktober is dan een feit.
Gisteravond ben ik met een medelid van de burgerorganisatie en motor achter de onafhankelijkheidsbeweging Assemblea Nacional Catalana (ANC) en de burgemeester van ons dorp en tevens parlementair afgevaardigde van de groep JxSi, naar een nabijgelegen dorp geweest. Daar gaf de burgemeester en parlementariër uitleg over de democratische garanties van het te houden referendum.
Volgende week woensdag, 6 September, wordt de eerste plenaire vergadering van het Catalaanse parlement na de zomer gehouden. De agenda voor deze dag zal, op voorstel van de twee groepen JxSi en CUP, aan het begin van de vergadering worden aangepast en zal het debat en de stemming voor de wet voor het houden van het referendum worden gehouden. De verandering van de agenda op de dag van het debat zelf is één van de weinig legale manieren om de wet door het parlement geaccepteerd te krijgen zonder dat zij juridisch kan worden vervolgt door de Spaanse overheden. Direct na het debat en de stemming over de referendumwet zal president Puigdemont het decreet voor het referendum ondertekenen. Hierdoor is de oproep voor het referendum dan een legaal feit, op democratische manier genomen . De wet voor het referendum zegt dat zij vanaf het moment van aanname rechtsgeldig is, zonder publicatie in het staatsblad en dat zij in Catalonië de maximale autoriteit heeft, en dus niet meer de Spaanse wetgeving, inclusief de grondwet, daar waar dit van toepassing is voor het kunnen realiseren er van. De wet zegt dat als in het referendum tegen onafhankelijkheid wordt gestemd, automatisch en direct nieuwe verkiezingen van de Spaans autonome regio zullen worden gehouden. Wordt gekozen voor een onafhankelijke republiek Catalonië, dan zal de onafhankelijkheid binnen 48 uur na officiële bekendmaking (in een vorig artikel zei ik 24 uur, hetgeen onjuist was) door het parlement worden uitgeroepen. De kiescommissie heeft maximaal 15 dagen om het officiële resultaat bekend te maken.
Ook de wet voor juridische overgang en oprichting, zoals deze officieel wordt genoemd, kreeg de aandacht bij de presentatie. Het is een tijdelijke wet om een legaal vacuum te voorkomen en die zegt wat er na het referendum gaat gebeuren indien voor een nieuwe Catalaanse staat wordt gekozen. De wet wordt voor 1 Oktober aangenomen, zodat iedereen weet waarover wordt gestemd.
De Spaanse regering staat al sinds 16 Augustus in de startblokken om de wet voor het referendum binnen 24 uur ongrondwettelijk te laten verklaren. De wet zou dan volgens Spaanse wetgeving automatisch worden opgeschort, met alle gevolgen van uit- of afstel van dien. Gezien de maximale autoriteit van de referendumwet zullen de politici die voorstander zijn van het referendum, zich daar dus niets meer van aantrekken. Dit betekent dan de start van de politieke confrontatie tussen de Spaanse staat en Catalonië.