(980 woorden)
De nationale dag van Catalonië valt op 11 September. Het is geen feestdag, maar een herdenkingsdag omdat zij op 11 September 1714 haar zelfstandigheid verloor. Op die dag viel de stad Barcelona na een lange belegering door Filips V van Bourbon. Het massagraf van de gevallen soldaten (Fossar de les Moreres) is nog te vinden in de Gotische wijk. Er bevindt zich een ijzeren boog van zo ‘n drie meter hoog als monument met daar bovenop een eeuwige vlam.
Na de val van Barcelona bezette het leger van Filips V op buitensporig bloedige wijze Barcelona. Als strafmaatregel werd de Catalaanse generaal Moragues, die het verzet leidde, aan de wurgpaal geëxecuteerd, zijn lichaam gevierendeeld en zijn hoofd in een ijzeren kooi bij de toegangspoort van Barcelona gedurende twaalf jaren opgehangen. De executie moest als voorbeeld dienen zodat het volk zich aan de tirannie van Bourbon zou onderwerpen.
In deze zogenaamde opvolgingsoorlog werden dorpen en steden in geheel Catalonië platgebrand en inwoners vermoord. Ook in Valencia en op de Baleaar eilanden plunderden en moorden de legers van de koning van Bourbon er lustig op los. De Catalaanse taal werd verboden en de Castiliaanse overheerser trachtte de Catalaanse cultuur en identiteit te vernietigen. Sindsdien zijn Catalonië, Valencia en de Baleaar eilanden ingelijfd bij het Spaanse koninkrijk.
Momenteel is de nakomeling van Filips V van Bourbon, Filips VI, koning van Spanje. Zijn vader, Juan Carlos, werd door dictator Franco aangewezen als zijn opvolger. Na Franco ‘s dood werd tussen de Spaanse, Catalaanse en Baskische politici en onder toezicht van het leger, een nieuwe grondwet opgesteld. Het leger eiste dat de eenheid van Spanje in de grondwet zou worden gegarandeerd. Deze periode wordt de ‘democratische overgang’ genoemd. En iedereen geloofde dat Spanje, met een koning die door een dictator werd aangewezen, op wonderbaarlijke wijze van de ene op de andere dag was omgetoverd tot een democratie. Spanje trad toe tot de NAVO en de EU en zij gedroeg zich, met name naar buiten toe, zo democratisch mogelijk als zij kon. De socioloog Cardús beschrijft (in het Catalaans) dat de garantie van de Spaanse eenheid een vrije democratie in de weg staat. Het opleggen van een enkele culturele en taalkundige identiteit onderdrukt de pluraliteit van de Spaanse multiculturele samenleving en leidt er uiteindelijk toe dat haar naties geen recht op zelfbeschikking hebben.
De politieke ontwikkelingen in Catalonië van de afgelopen tien jaren, waarin de democratisch gekozen leiders herhaaldelijk vroegen om een referendum te mogen houden over de Catalaanse onafhankelijkheid, bewijzen dit. Vooral het gewelddadig politieoptreden tegen de stemmers van het referendum, dat uiteindelijk zonder toestemming van de Spaanse autoriteiten werd gehouden, staat nog op ieders netvlies gebrand. De Catalaanse president Carles Puigdemont, enkele van zijn ministers en andere politici weken uit naar België, Schotland en Zwitserland. Duitsland weigert de Catalaanse president uit te leveren voor de absurde aanklacht van gewelddadige oproer. Zijn vicepresident Junqueras, enkele van zijn ministers, de voorzitster van het Catalaanse Parlement en de leiders van burgerbewegingen ANC en Omnium Cultural zitten nu bijna twee jaar in voorarrest gevangen. Het juridisch proces tegen hen is volgens internationale waarnemers een farce. De werkcommissie voor willekeurige gevangenneming (WGAD) van het Hoge Commissariaat Mensenrechten van de VN eist onmiddellijke vrijlating. Maar de Spaanse justitie trekt zich er niets van aan, terwijl de Spaanse regering de leden van deze commissie probeert te besmeuren vanwege partijdigheid.
We staan nu aan de vooravond van de uitspraak van deze juridische farce. Deze zal in de eerste helft van Oktober plaats vinden. Want het Spaanse Hooggerechtshof wil voorkomen dat het Europese Hof van Justitie een uitspraak doet dat Junqueras, als juridisch beschermt lid van het Europese Parlement, moet worden vrijgelaten terwijl hij nog niet is veroordeeld. Daarnaast zitten de leiders van de burgerbewegingen, de Jordi ‘s, op 16 Oktober twee jaar in voorarrest en zouden dan volgens de Spaanse wet moeten worden vrijgelaten. Gezien de toespraken van de voorzitter van het Hooggerechtshof en van de Hoge Juridische Raad, Carlos Lesmes, bij de opening van het nieuwe juridisch seizoen vorige week, traditiegetrouw in het bijzijn van de koning, verwacht men zware straffen die als voorbeeld moeten dienen als waarschuwing tegen de huidige Catalaanse politieke leiders en haar bevolking. Het zal niet de eerste keer zijn dat Spanje voorbeeldstraffen uitdeelt.
Ondertussen kunnen de politieke leiders van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging het met elkaar maar niet eens worden over een gezamelijke strategie als antwoord op de uitspraak. Terwijl de één herverkiezingen wil omdat zijn partij deze zou winnen (ERC), wil de ander acties van burgerlijke en institutionele ongehoorzaamheid (JxCAT, CUP). Als gevolg van de juridische vervolgingen is er duidelijk sprake van verwarring, angst en een groot gebrek aan politieke leiding. Daar komt bij dat enkele politieke partijen nauw naar hun leiders luisteren die in de gevangenis zitten. Een cruciale fout, zoals Sun Tzu (De kunst van het oorlogvoeren, 544 – 496 v.C.) reeds opmerkte: ‘Soldaten mogen nooit bevelen opvolgen van een generaal die door de vijand gevangen genomen is.’
Onder deze omstandigheden kwamen we afgelopen Woensdag weer bijeen om te protesteren tegen de schendingen van de mensenrechten en de ondemocratische praktijken van Spanje. Volgens de politie van Barcelona kwamen er 600.000 manifestanten, een dubieus lage schatting met zeer waarschijnlijk politieke bijbedoelingen van het socialistische hoofd van de gemeentepolitie. Weliswaar kwamen dit keer minder mensen dan in vorige jaren, maar het was nog steeds een protestdemonstratie die in Europa qua omvang en persistentie haar weerga niet kent. Ook de glimlach en de feestelijke sfeer was voor een deel verdwenen. Na tien jaar van protesteren en waar de eigen politieke leiders het af laten weten, is dit niet verwonderlijk. De onvrede onder de Catalaanse bevolking over haar politici is groot. Maar wie denkt of wil doen geloven, zoals de Spaanse media, dat de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging een eendagsvlieg is, vergist zich lelijk en zou eens bedrogen uit kunnen komen. De Catalanen zullen blijven volhouden totdat zij hun doel van onafhankelijkheid, vrijheid en democratie hebben bereikt.