(900 woorden)
Gisteren, Maandag 23 September, werden vroeg in de ochtend negen leden van de Catalaanse burgerbeweging Commissie ter Verdediging van de Republiek (CDR (1)) door de paramilitaire politie Guardia Civil (GC) van hun bed gelicht en gearresteerd. De GC zegt bij de huiszoekingen verdacht materiaal gevonden te hebben waarmee explosieven gemaakt zouden kunnen worden. Het gaat om producten die vrij verkregen kunnen worden en doorgaans in een normaal huishouden aanwezig zijn, zoals plantenmest, motorolie en waterstofperoxide. In een andere woning vond de GC vuurwerk en merkt dit aan als explosieven. Het vuurwerk was aangekocht om het aanstaande dorpsfeest te vieren. Ook nam de GC een stembus van het refendum in beslag als bewijsmateriaal. Deze stembussen konden naderhand gewoon worden gekocht.
De CDR leden worden door de GC daarom verdacht van terrorisme. Twee verdachten werden later op de dag vrij gelaten, maar blijven onder de verdenking staan van terrorisme. De andere zeven werden gistermiddag naar Madrid afgevoerd om te worden verhoord door het Audiencia Nacional. De GC mag hen in geval van verdenking van terrorisme maximaal 8 dagen vasthouden voordat zij voor de rechter worden voorgeleid. Gaat de rechtbank akkoord met de bevindingen van de GC, dan kunnen de CDR leden twee jaar lang gevangen gehouden blijven voordat ze worden berecht. Gezien de reputatie van de GC in dergelijke gevallen, wordt gevreesd voor hun welzijn. Het fenomeen is namelijk niet bepaald nieuw (2).
De arrestaties van de CDR leden en de verdenkingen van terrorisme wordt door de Spaanse politici en pers dankbaar gebruikt om de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging in een crimineel daglicht te plaatsen, vergelijkbaar met de Baskische terroristenorganisatie ETA. De Spaanse media spreken zonder omwegen over bommen die in opdracht van Torra (de Catalaanse president) door het CDR gemaakt zouden zijn. De politieke leiders van de rechtse unionistische partijen beschouwen de aantijgingen van terrorisme als een voldongen feit. De woordvoerster van Ciutadans vraagt of Torra met ‘druk uitoefenen’ bedoelde het drukken op de detonatorknop. De PP leider eerde de GC dat zij een terroristische aanval met explosieven hebben voorkomen. Een andere PP politicus eiste van demissionair president Sánchez om in Catalonië in te grijpen. De fascistische Vox partij vroeg met spoed aan de Europese Raad om de CDR op de lijst van terroristische organisaties te plaatsen. En de PSOE minister van Binnenlandse Zaken laat weten dat er meer GC eenheden naar Catalonië gestuurd zullen worden, ondanks dat Catalonië haar eigen politie, de Mossos d’Esquadra, heeft die perfect op haar taak is voorbereid.
In Catalonië zelf werd in vele steden en dorpen massaal geprotesteerd tegen de arrestaties. President Torra beschuldigt de Spaanse staat dat zij de onafhankelijkheidsbeweging als gewelddadig wil kenmerken vlak voordat de vonnissen worden uitgesproken. Hij zei dat de beweging altijd vreedzaam is geweest en dat ook zal blijven.
Het element van terrorisme is precies wat de Openbare aanklager nodig heeft tegen de Catalaanse burgerleiders en politici die binnenkort veroordeeld zullen worden. Tot nu toe kon het OM niet aantonen dat de onafhankelijkheidsbeweging gewelddadig is om de leiders te kunnen beschuldigen voor oproer en opruiing. De arrestaties en de materiaalvondsten van de GC ‘waarmee explosieven gemaakt zouden kunnen worden’ zal gebruikt worden als argument om de vonnissen, zowel naar Spanje toe als internationaal, te vergoedelijken.
Het is duidelijk dat de Spaanse overheden hard op weg zijn om de Catalaanse partijen en burgerbewegingen illegaal te verklaren en de Catalaanse autonomie opnieuw, maar dit keer ingrijpender en voor langere, onbepaalde, tijd op te heffen. En hoe eerder hoe liever, het liefst nog voordat de verkiezingen van 10 November plaats vinden. Want in Spanje levert dat de stemmen op die de regeringspartij PSOE zo hard nodig heeft.
Voetnoten
1. Het CDR is geen gevestigde organisatie. Zij werd juist opgericht om officiële burgerorganisaties met geregistreerde leden en bankrekeningen te beschermen tegen gerechtelijke vervolgingen. Het CDR werd vlak voordat het referendum plaats vond ad hoc opgericht. In eerste instantie heette zij het Commitee ter Bescherming van het Referendum. Later werd zij omgedoopt tot Commitee ter Bescherming van de Republiek. De organisatie bestaat doorgaans uit jongeren. Veel brandweerlieden die de burgers tijdens het referendum beschermden tegen de klappen van de Guardia Civil en Policia Nacional, zijn er lid van.
2. Vlak voor de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona werden in opdracht van rechter Baltasar Garzón 45 mensen gearresteerd. Zij werden verdacht van lidmaatschap van de toen inmiddels opgeheven Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging Terra Lliure (Vrije Grond). Zij zouden in het bezit zijn van explosieven en ander materiaal om tijdens de Spelen een aanslag te plegen. Wegens gebrek aan bewijs werden zij na de Spelen vrijgelaten, want er waren helemaal geen explosieven of iets van dergelijke aard te vinden. De arrestaties hadden slechts tot doel om iedere uiting van Catalaanse onafhankelijkheid tijdens de Olympische Spelen te smoren. Zeventien van hen werden door de Spaanse politie gemarteld. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mensen in Straatsburg veroordeelde Spanje in 2004 omdat zij de martelingen nooit heeft onderzocht. Maar er is sindsdien weinig veranderd. In 2017 blokkeerden de CDR leden Tamara Carrasco en Adrià Carrasco een snelweg uit protest tegen de politieke gevangenen en de interventie van de Catalaanse autonomie. Een fluitje en een papieren masker van president Puigdemont waren voldoende om Tamara te arresteren en aan te klagen wegens terrorisme. Zij werd op vrije voet gesteld maar, ondanks dat de aanklacht wegens terrorisme was ingetrokken, mocht zij 14 maanden lang haar dorp Viladecans niet verlaten. Adrià Carrasco vluchtte naar België en verblijft daar nog steeds.