1. Groeiende weerstand tegen Rajoy
De afgelopen dagen heeft de Guardia Civil invallen gedaan in drukkerijen, postbedrijven en andere privé gebouwen. Tevens heeft zij websites afgesloten van de Catalaanse overheden, burgerorganisaties en van privé eigenaren. Dit deed de Guardia Civil allemaal in opdracht van de openbaar hoofdaanklager in Catalonië. In de meeste gevallen daarvan was er geen gerechtelijk bevel. Ook gebood de openbaar aanklager de Mossos d’Esquadra dat de stemlokalen vanaf aanstaande Vrijdagmiddag (de meeste zijn scholen) moeten leegruimen en afsluiten. De gerechtelijke verhoren van de meer dan 700 burgermeesters omdat zij steun aan de Catalaanse regering bieden bij de uitvoer van het referendum, is ook op initiatief van het OM in Barcelona. Met al deze acties handeld de openbaar aanklager buiten zijn bevoegdheden om, daar er reeds een strafrechtelijk onderzoek over deze zaak bij het Hooggerechtshof loopt en genoemde gevallen daaraan toegevoegd zouden moeten worden . Het Hooggerechtshof in Catalonië heeft nu de openbaar aanklager zijn bevoegdheden omtrent het referendum afgenomen en is het de rechtbank die vanaf nu de scepter zwaait. Weliswaar veranderd er praktisch niet veel: het referendum blijft verboden en de stemlokalen moeten nog steeds door de Mossos d’Esquadra, Guardia Civil en Nationale politie worden ontruimd en afgesloten voordat het stemmen begint. Maar in dit geval is het een, in theorie, onafhankelijke [1] rechtbank en niet de openbaar aanklager die in directe dienst is bij de overheid en onder hoede staat van de huidige PP regering. De afname van de bevoegdheden door het Hooggerechtshof is daarom een blamage voor de regering van Rajoy en zijn openbaar aanklager die de afgelopen dagen straffeloos alle regels van een vrije westerse democratische samenleving heeft overtreden, en ook de Spaanse wetten.
Het geplande debat in het Spaanse Congres over de overheidsbegroting volgende week gaat niet door. De PP regering van Rajoy heeft geen meerderheid meer sinds de Baskische partij PNV haar steun ingetrokken heeft. De Basken voelen zich ongemakkelijk over de manier hoe Rajoy met de mensenrechten in Catalonië om gaat. De Basken hadden zich eerder laten omkopen met de belofte van een fianciële regeling voor het Autonome gebied voor de komende vijf jaar. Opnieuw zijn er geluiden te horen in het Congres over een motie van wantrouwen. In het voorjaar had zo’n motie, die door Podemos werd ingediend, nog geen meerderheid. Nu valt het nog te bezien. Voorlopig steunt de socialstische partij PSOE, tweede partij in het Congres, het beleid van Rajoy tegen Catalonië nog steeds.
De internationale pers toont steeds meer haar ongenoegen over het handelen van de regering van president Rajoy. Op de persconferentie van de Europese Commissie werd door journalisten van verschillende landen kritisch gevraagd naar de mening van de EC over de toestand in Catalonië. De EC blijft echter bij haar standpunt dat zij geen mandaad heeft om iets te kunnen doen, het een Spaans interne aangelegenheid is en dat zij een andere interpretatie van de realiteit heeft. Politici van het Europese parlement, 55 om precies te zijn, laten een geheel ander geluid horen dan de EC. Zij hebben een brief naar Rajoy gestuurd dat hij onmiddellijk moet stoppen met zijn vervolgingen en onderdrukkingen in Catalonië en de mensen vrij moet laten stemmen. Blijkbaar voelt president Rajoy dat de kritiek tegen zijn politiek groeiend is. Hij is vanddag en morgen afwezig zijn op de topconferentie van de EU ministers in Tallin.
Twee experts van het hoge commissariaat van de VN voor mensenrechten, Alfred de Zayas en David Kaye, doen aangifte van de schending van de mensenrechten door Spanje in Catalonië.
2. Begeleiding burgemeester naar OM
Vandaag hebben we onze burgermeester van Solsona, David Rodriguez, vergezeld toen hij bij de openbaar hoofdaanklager moest voorkomen om verantwoording af te leggen. De burgermeester zit ook in het Parlement en moet daarom in Barcelona voor het OM verschijnen. Er was een autobus voor zo’n 50 personen georganiseerd. Veel mensen gingen op eigen gelegenheid en anderen die in Solsona woonachtig zijn, maar in Barcelona werken of studeren, kwamen naar het gebouw van het OM. Er waren naar schatting zo’n 100 mensen uit Solsona. Het was een feestelijke, gezellige en saamhorige manifestatie. Twee TV kanalen deden verslag van het gebeuren, zoals meestal het geval is. De begeleiding werd door de burgemeester als een grote steun ervaren. In de gehoorzaal was het geroep van de manifestanten uit Solsona goed te horen, zo zei hij. Hij vertelde dat hij heeft geweigerd om een verklaring af te leggen omdat de aanklager geen legitimiteit heeft, zeker nu zijn bevoegdheid door het Hooggerechtshof is afgenomen, en illegaal handelt in zijn zaak en die van zijn 713 collega burgermeesters.
Vandaag staken de universiteiten en scholen om te protesteren tegen de schendingen van onze fundamentele rechten. Op de Plaça Universitat en op andere plaatsen in Barcelona zijn manifestaties door studenten gaande. Bij aankomst van onze bus in Solsona wachtte een grote groep scholieren ons op, gekleed in de ‘Estelada’ (Catalaanse onafhankelijkheidsvlag), en werd de bus onder protestzangen en het roepen ‘wij zullen stemmen’ (zij niet: ze waren allemaal minderjarig) tot aan de bushalte begeleid. Daar werd door iedereen het Catalaanse volkslied ‘Els segadors’ (De maaiers) gezongen.
3. De sfeer en wat ons de komende dagen wacht
Mijn algemene indruk is dat er sprake is van een zeer grote saamhorigheid onder de mensen. Hoe meer de regering van Rajoy verbied om te gaan stemmen, hoe meer politie hij stuurt, hoe meer vastberaden de mensen hier zijn om aanstaande Zondag te gaan stemmen. Er zijn in veel plaatsen plannen om de scholen en andere stemlokalen vanaf Vrijdagmiddag tot Zondag ochtend 9 uur te bezetten, wanneer het stemmen begint. Alles in een feestelijke stemming, waarbij allerlei activiteiten worden georganiseerd en ook de ‘innerlijke mens’ niet wordt vergeten. Dat laatste heeft in het Middellandse Zee gebied van Catalonië een zeer belangrijke plaats. De algemene gedachte is dat gebruik van geweld absoluut uit de boze is, zelfs bij de jongerenorganisaties en de (jongeren) politieke partij La CUP. Maar de politie zal wel enige moeite moeten doen om de bezetters uit de stemlokalen te verwijderen. Ook gedurende de gehele dag van de stemming op 1 Oktober wordt door de stemmers zelf de wacht gehouden zodat de stembussen niet in beslag worden genomen. Een bar, koelkasten en barbecues staan in onze plaats reeds op het punt om te worden geïnstalleerd op het plein bij het stemlokaal.
[1]
Of de gerechtelijke macht ook daadwerkelijk onafhankelijk is, valt sterk te betwijfelen. Het lijkt er sterk op dat veel rechters een verlengstuk vormen van de regering. Wetten worden op een speciale manier geïnterpreteerd, geheel tegen de bestaande jurisprudentie in. Ook de acceptatie van de aanklacht tegen de leiders van ANC en Omnium Cultural dat zij aanstichters zijn van oproer laat de partijdigheid van het Hooggerechtshof zien. Hiervoor heeft het Hooggerechtshof een wet uit 1974 toegepast. Een wet die gedurende het Franco tijdperk werd ontworpen en met de intrede van de democratie is geannulleerd door het aannemen van de grondwet van 1978.