1. Een overweging
Vandaag is het ‘overwegingsdag’. Volgens de Spaanse wet mag er de dag voor een verkiezing geen campagne meer gehouden worden. De Catalaanse referendumwet van afgelopen 6 September, is zoveel mogelijk in de geest van de Spaanse wetgeving ontworpen, zodat men het gevoel heeft ‘normaal’ te kunnen gaan stemmen.
Of men dit gevoel nog heeft valt te bezien. Gedurende de campagne hebben de Spaanse overheden alles gedaan, werkelijk alles, om het referendum te voorkomen. Ze hebben tegen hun eigen wetten in gehandeld. Of, om het allemaal juridisch zogenaamd kloppend te maken, hebben ze wetten uit 1974 gebruikt, wetten uit het Franco tijdperk, afkomstig van een dictatuur zonder weerga. Of ze hebben hun wetten op hun eigen manier geïnterpreteerd, zonder rekening te houden met de bestaande jurisprudentie. Of ze zijn zonder huiszoekingsbevel privé bedrijven binnengedrongen; in drukkerijen op zoek naar stempapiertjes en affiches, in postbedrijven hebben ze brieven open gemaakt. Ze zijn Catalaanse ministeries binnengevallen. Ze hebben politici en beambten gearresteerd alsof ze delinquenten zijn. En toen daar op vreedzame manier tegen werd geprotesteerd, werden de burgerorganisaties ANC en Omnium voor oproer aangeklaagd. Een beschuldiging waar 15 jaar cel voor kan worden geëist. Ze hebben de bankrekeningen van onze overheid in beslag genomen. Ze hebben geprobeerd het commando van ons politiecorps over te nemen. Ze hebben internetpagina’s afgesloten. En nu, op de vooravond van de verkiezingen, moet de burgerbevolking de wacht houden in de stemlokalen, dag en nacht, opdat de stemlokalen niet worden ontruimd en afgesloten. Kortom, een staat van beleg, maar op een verkapte manier en buiten de wet om. Want op legale manier durft de Spaanse regering dit niet. Daar heeft zij geen steun voor in het Congres.
Maar vrees niet. We zullen stemmen, en op de meest normale manier. Vreedzaam en oprecht, zonder angst, maar vastberaden. Want stemmen is niet illegaal. Ook al willen ze ons dat doen geloven en ook al hangen er ons megaboetes van tienduizenden en honderdduizenden Euro’s boven onze hoofden. En ons antwoord zal overweldigend zijn. Want we kunnen nu niet meer kiezen of we een onafhankelijke staat Catalonië willen of dat we liever bij Spanje willen blijven. Maar we worden gedwongen om te kiezen of we voor onderdrukking en represailles zijn of voor vrijheid, democratie en gerechtigheid.
Dank u wel president Rajoy met uw regering. Dank je wel openbaar aanklager, rechters uit een ander tijdperk. Dank jullie wel ‘oppositiepartijen’ in het Congres voor uw steun aan een criminele regering van de meest corrupte partij in Europa. U heeft ons de keuze gemakkelijker gemaakt. Velen van ons hebben zich de laatste dagen bedacht en zijn van kamp veranderd. We hadden het graag anders gezien. We hadden liever een referendum gezien dat gehouden wordt in overleg met en toestemming van de Spaanse overheid. Maar u heeft het niet gewild. Na zeven jaren van proberen, protestmanifestaties met honderdduizenden deelnemers jaar in jaar uit, een Catalaans parlementaire delegatie gestuurd, maar die door nagenoeg alle Spaanse partijen (op 8% na) in het Congres werden weggestemd, overleg tussen presidenten en ministers, officiële brieven die nooit beantwoord werden. En nog veel meer. We hebben alle mogelijkheden uitgeput en er alle tijd voor genomen. Maar het is altijd een ronduit “NEE” geweest.
Nu staan we aan de vooravond van een nieuwe republiek. Dat weet ik zeker. Met of zonder referendum, Spanje heeft definitief Catalonië verloren. Vanaf overmorgen gaan wij onze eigen gang. Dan kunnen we eindelijk gerechtigheid doen aan zovelen die onrecht is aangedaan en nog steeds ergens langs een weg of in een bos anoniem liggen begraven. Dankzij een amnestiewet voor oorlogsmisdadigers uit een ander tijdperk en die nog steeds vrij rondlopen. Dan kunnen we eindelijk onze eigen cultuur uitoefenen en onze eigen taal vrijuit en overal spreken, onderwijzen en beschermen. Dan kunnen we eindelijk ons eigen geld besteden aan wat wijzelf belangrijk vinden, zodat wij en onze jongeren niet meer naar een ander land hoeven te migreren om een waardig bestaan te kunnen hebben. Dan kunnen we eindelijk een land opbouwen voor onze komende generaties. Dan kunnen we laten zien wat wij verstaan onder democratie, gerechtigheid en solidariteit. Dan kunnen wij misschien een voorbeeld, of misschien zelfs een hoeksteen, zijn van een nieuw Europa en een baken in deze wereld.
2. Huidige ontwikkelingen
Alle scholen en andere gebouwen in Catalonië die morgen als stemlokaal gebruikt gaan worden, zijn bezet door leraren en leerlingen, ouders, grootouders, mensen van de buurt, clubs en verenigingen. Zij hebben daar de nacht doorgebracht en doen gedurende de dag allerlei activiteiten, zoals sporten, spelletjes (schaken is erg populair) of muziek. Omdat de rechter de politiecorpsen heeft opgedragen om de deuren op 1 Oktober te verzegelen, heeft men op enkele scholen de voordeur gewoon verwijderd. De Mossos d’Esquadra heeft scholen bezocht en de bezetters gezegd dat ze, in princiepe, morgen weg moeten zijn. Alles vind plaats in een gezellige en feestelijke sfeer.
De instructie van de rechter is vanmiddag veranderd. Zij heeft nu de opdracht gegeven dat de stemlokalen ‘s-morgens om 6 uur moeten worden ontruimd. De algemene instructie aan de mensen is om vanaf 5 uur voor de deur van het stemlokaal te staan. Als het moet, staan we er om 1 minuut over twaalf. Het zal een lange dag worden. Een dag die een einde zal maken aan een bezetting die begon op 11 September 1714, 300 lange jaren geleden.