dag 0: Het persoonlijk relaas

Zondagochtend om 5 uur stonden er in mijn woonplaats Solsona zo’n 200 mensen voor de zaal van de gemeente ‘El Polivalent’ die, zoals gewoonlijk, dienst zal gaan doen als stemlokaal. Binnen bevonden er zich de jongeren, en de wat minder jongeren, van onze plaats met hun slaapmatjes en slaapzakken. Zij hadden daar de nacht doorgebracht. Men had aangekondigd dat de Mossos d’Esquadra rond 6 uur zouden komen om het gebouw leeg te ruimen en te verzegelen. Toen er twee agenten, in dagelijks uniform, kwamen, gingen we dicht op elkaar gepakt voor de toegangsdeuren van het gebouw staan en maakten we kenbaar dat we het gebouw niet wilden laten leegruimen en verzegelen. De agenten namen dit voor lief en hielden vervolgens op geruime afstand van het gebouw de wacht. Rond 8 uur vertrokken de jongeren uit het gebouw met hun spullen zodat het kon worden ingericht als stemlokaal. Vlak voor 9 uur liet men vanachter de glazen wanden van het gebouw de stembussen zien: plastic containers met deksel waarin zich een gleuf bevind, rode plastic strippen die het deksel verzegelen en een zwart logotype van de Generalitat van Catalonië. Luid gejuich van buiten. Dit was wat de Spaanse regering heeft geprobeerd te voorkomen: wat onze regering moest kopen en waar de Guardia Civiel weken lang naar heeft lopen zoeken. Na de mislukkte de openbare aanbestedingen bij Spaanse bedrijven, heeft de Generalitat de stembussen via Frankrijk bij het Chinese Internetbedrijf Alibaba gekocht. Zij werden door Amazon.com ter plekke afgeleverd, waarna ze werden verborgen op alle mogelijk denkbare plekken: achter het plafond, in de liftschacht, in de hooiberg, tot en met op de plaatselijke begraafplaats. Om 9 uur zou het stemmen beginnen. Maar er was een probleem: het Internet functioneerde niet. In eerste instantie dacht men dat het overbelasting van het WIFI netwerk was. Er werd daarom aan het publiek gevraagd om de WIFI van het mobieltje uit te schakelen. Maar al gauw bleek dat het een landelijk probleem was. Om 12 uur kon uiteindelijk het stemmen beginnen. In de loop van de ochtend werd het spannend. Er was al gemeld dat de Policia Nacional en Guardia Civil hardhandig aan het optreden was, ‘Amb malle llet’ (letterlijk: Met zure melk), zoals dat hier heet. De grote rolluiken tussen de zaal, waar de tafels met stembussen stonden, en de toegangshal ging dicht. Mensen gingen in de hal voor de luiken dicht opeengepakt zitten, inclusief onze dochter. “Als ze daar op in gaan hakken, kan niemand wegkomen. Dit wordt een slachtveld met striemen en blauwe plekken, misschien zelfs met gebroken botten”, waren mijn gedachten. Men vermoedde een indringer van de Guardia Civil. Een jonge man werd onder gefluit en boe geroep afgevoerd omdat niemand hem kende en hij geen consistente antwoorden kon geven over zijn kennis van onze stad. Later bleek dit een vergissing en werd hem excuses aangeboden. De komst van de Nationale politie bleek loos alarm. Gelukkig. De grote zaal ging weer open en het stemmen werd hervat. De mensen verspreidden zich weer, maar bleven voor het gebouw. Her en der werd gekletst en wat gedronken. Er was een grote tent met bar naast het stemlokaal ingericht. Er leek een ontspannen en gemoedelijke sfeer te hangen. Maar iedere keer wanneer er iets werd omgeroepen was het doodstil. De spanning bleef in de lucht. Maar het bleken meestal huishoudelijke instructies te zijn. ‘s-Morgens stond er een lange wachtrij voor de deur van het stemlokaal. De mensen werden in groepjes van 15 onder toezicht binnen gelaten. In de loop van de middag slonk de wachtrij en na 17 uur kwamen er nagenoeg geen stemmers meer. Het leek er op dat iedereen die wilde stemmen, dit nu wel had gedaan. Om veiligheidredenen werd door het hoofd van het stemlokaal en de burgemeester besloten om het stemlokaal te sluiten en de stemmen te tellen. Na ruim een uur werden de lege stembussen, onder luid gejuich en geklap, naar buiten gebracht en de ongebruikte stembriefjes als confetti de lucht in gegooid. De burgermeester riep om dat de uitslag om 20:15, nadat alle stemlokalen in het land gesloten zijn, op het Plaça del Camp, een groot plein in onze plaats, bekend zal worden gemaakt. Op het bomvolle plein vertelde David Rodriguez vanaf het permanente podium de uitslag: van de 3011 getelde briefjes stemden 2893 voor, 71 tegen, 38 blanco en 9 waren ongeldig. Groot applaus, gejuich en geroep van “Independència”. Ter afsluiting werd het volkslied ‘El cant dels Segadors’ (het lied van de maaiers) gezongen. Ook ik begin de tekst nu onder de knie te krijgen. Daarna naar huis, moe na een lange dag om de uitslagen op TV te volgen en de persconferentie van onze president op zien.