Vandaag, 15 Oktober 2017, is het zevenenzeventig jaar geleden dat de Catalaanse president LluÃs Companys werd gefusilleerd. Hij vluchtte voor het Franco regiem naar Frankrijk en werd in Nantes door de naziduitsers opgepakt en aan het leger van Franco uitgeleverd. In een militaire rechtszaak, die korter dan een uur duurde en die geen enkele juridische zekerheid bood, werd hij voor militaire rebellie beschuldigd en ter dood veroordeeld. In de vroege ochtend van 15 Oktober om half zes werd hij voor het vuurpeloton geleid. Hij weigerde om te worden geblinddoekt. Zijn laatste woorden waren: “Voor Catalonië”. Dit alles vond plaats in de militaire burcht op de berg Mont Juich in Barcelona. De graftombe van LluÃs Companys bevind zich daar vlakbij.
De rechtszitting was illegaal en zijn executie was gewoon een pure moord. Nooit is deze zaak onderzocht, nooit hebben de schuldigen van deze moord, en zovele anderen, verantwoording hoeven af te leggen. Nooit heeft spanje haar excuses voor dit misdrijf aangeboden, samen met de duizenden andere misdrijven die tijdens het Franco regiem zijn gepleegd. Dankzij de amnestiewet die werd aangenomen als voorwaarde van de legerleiders opdat spanje na Franco’s dood een democratisch bestel zou krijgen. Dankzij deze amnestiewet lopen er nu misdadigers vrij rond in Barcelona en Madrid en doen hun handel en zaakjes, zoals een goedlopend advocatenkantoor voor de vele leden van de PP die rechtszaken tegen hun hebben lopen wegens (vermeende) fraude. Dankzij deze amnestiewet weigert spanje, zelfs na herhaaldelijk aandringen van de Verenigde Naties, om de duizenden graftombes, die her en der verspreid liggen, te onderzoeken en de identiteit van degenen die daar liggen na te gaan om hen een laatste rustplaats bij hun families te geven.
De executie van Companys werd door vele mensen, burgers en politici, net zoals de afgelopen jaren is gedaan, vanochtend om half zes herdacht. Onder de politici zijn natuurlijk ook leden van zijn partij Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), die nu samen met PDeCAT de grootste parlementaire lijst Junts per SÃ (JxSÃ) in het Parlement vormen.
Afgelopen week herinnerde een woordvoerder van de PP regering in Madrid tijdens een persconferentie aan de dood van Companys en hij hoopte dat de huidige Catalaanse president Puigdemont niet hetzelfde zou overkomen. Bij navraag van een journaliste wat hij daarmee precies bedoelde, slikte hij zijn woorden gedeeltelijk weer in. Maar het hoge woord was er toen al uit.
Dit is spanje, dat deze dagen weigert om de uitgestoken hand van Puigdemont aan te nemen, dat ieder nationale of internationale bemiddeling in het politieke conflict weigert en dat precies het tegenovergestelde doet dan onderhandelen: het in werking stellen va de procedure om de Catalaanse autonomie op te heffen, haar regering uit haar functie te ontheffen en het Parlement naar huis te sturen. Met alle middelen die zij tot hun beschiking hebben, zoals ze deze week zeiden.