De spaanse regering had een akkoord met de politici van de Baskische Nationalistische Partij (PNB) voor de goedkeuring van de begroting voor 2018. Rajoy had de stemmen van PNB in het Congres afgelopen voorjaar afgekocht door Baskenland 5,4 miljard Euro te schenken uit de zak van de noodleidende belastingbetalers. Na het politiegeweld van 1 Oktober is de stuen van PNB op losse schroeven komen te staan. De Baskische president noemde het geweld onterecht en buitensporig. Nu, met de aankondiging van interventie van de Catalaanse overheid, is de brug definitief opgeblazen. De Baskische president Iñiki Urkullu noemt het ingrijpen van Rajoy in Catalonië extreem, desproportioneel en een coup tegen de democratie. Rajoy kan voorlopig zijn begroting wel vergeten, want hij heeft onvoldoende steun in het Congres. Hierdoor komen vervroegde verkiezingen voor het spaanse Congres in zicht waarin Rajoy zijn steun zal moeten meten voor zijn handelen tegen Catalonië. Gezien de lange formatieperiode (negen maanden) van de huidige spaanse regering, belooft dit niet veel politieke stabiliteit in spanje. Het meest verbazingwekkende is echter dat de politieke vice-secretaris van de PP nu ook gedreigd heeft met de politieke stabiliteit van de Baskische autonome regio en dat er mogelijkheden zijn om in Baskenland op dezelfde manier in te grijpen als in Catalonië.
De bedreiging is niet een feit dat op zichzelf staat. Het laat een tipje van de sluier zien hoe bekrompen, autoritair en fascistisch met name de PP, een partij opgericht door een minister van Franco, denkt. Deze keer dreigd de PP met opheffing van de Baskische autonomie, niet omdat zij aspiraties zou hebben voor onafhankelijkheid of een ander gevaar zou vormen voor het huidige spanje, maar slechts vanwege de kritiek op Rajoy voor zijn politiek handelen en vanwege het verlies van een partner voor de financiële begroting. Het autoritaire denken van de spaanse politici en beambten was al duidelijk te zien uit de illegale huiszoekingen op de Catalaanse ministeries en de arrestaties van politici op 20 September, het politiegeweld op 1 Oktober, de ongeregelde gevangenneming van de leiders van de burgerorganisaties ANC en Omnium (de rechtbank die hen de gevangenis instuurde was niet bij machte dit te doen en bovendien gebruikte de rechter een ongeldige wet uit het Franco tijdperk, lang voordat de grondwet voor democratie werd ingesteld). Ook het plan van Rajoy om in Catalonië in te grijpen, dat regelrecht tegen het Catalaanse Statuut en de spaanse grondwet indruist laat de gedachtenschema’s van de spaanse politici zien.
Het spaans fascisme is gewoon allergisch voor andersdenkenden en de meerdere naties waaruit spanje bestaat. In haar ogen is er maar één natie die binnen spanje het recht heeft van bestaan, en dat is de Castilliaanse. Andere identiteiten (en daarom hun autonome gebieden) moeten onderworpen zijn of moeten doodgewoon worden uitgeroeid. Om de schijn van geciviliceerdheid op te houden, noemen zij dit re-centralisatie. De spaanse wetgeving en justitie kan daarbij helpen, maar indien nodig worden de wetten daarvoor aangepast of gewoon genegeerd. Ook de keuze van openbaar aanklagers en rechters die worden aangesteld bij het Constitutioneel Hof, speelt hierbij een belangrijke rol. Als dit nog niet helpt, kan met politie, guardia civil en desnoods het leger worden ingegrepen. Dit is het denkraam in grote delen van spanje en in ‘Madrid’ en zo handeld vervolgens spaanse regering met steun van haar politieke partners PSOE en de Ciutadans.