(607 woorden)
Vooraf aan het referendum van 1 Oktober over de onafhankelijkheid van Catalonië was een internationale waarnemerscommissie uitgenodigd. Deze stond onder de leiding van de Nederlandse diplomaat Daan Everts. Ondanks dat van Catalaanse zijde aan alle normen werd voldaan, concludeerde de commissie dat door het politiegeweld niet van een vrij, democratisch referendum kon worden gesproken. De Catalaanse regering van Puigdemont zei dezelfde avond dat het Catalaanse volk door haar vreedzame weerstand met het verdedigen van hun stemrecht haar onafhankelijkheid had verdiend. Met een opkomst van 43% van de stemgerechtigden, in totaal 2,23 miljoen stemmen, koos 92% voor de onafhankelijkheid van Catalonië. Zoals in het Catalaanse Parlement was overeengekomen, werd als gevolg van de uitslag op 10 Oktober de Catalaanse Republiek uitgeroepen. De definitieve verklaring van de Republiek trok Puigdemont echter direct weer in op aandringen van Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad. Deze beloofde om te zorgen voor bemiddeling in het conflict. Daarna bleef het echter ijzig stil en Europa. Op 27 Oktober werd de verklaring van de Catalaanse Republiek door het Parlement bekrachtigd. De tijdelijke grondwet voor de Republiek (de juridische overgangswet) kon echter niet in werking worden gesteld. President Puigdemont en zijn regering moesten naar het buitenland uitwijken.
Later verklaarde Puigdemont dat hij de Republiek niet in werking had gesteld en was uitgeweken naar Brussel omdat er sterke aanwijzingen waren dat Spanje militair wilde ingrijpen. Puigdemont wilde geen dodelijke slachtoffers voor het verkrijgen van de Catalaanse onafhankelijkheid. De verhoogde militaire activiteiten in de kazernes in Catalonië en nabij Zaragosa droegen bij aan dit vermoeden. Achteraf gezien hadden de Catalaanse politici zich onvoldoende voorbereid voor het oprichten van een nieuwe staat. Zij hadden de Spaanse tirannie schromelijk overschat. Niemand trouwens had verwacht dat de Spaanse staat haar eenheid zou verkiezen boven de democratische waarden. Daarnaast had de Catalaanse overheid niet de volledige controle over haar territorium en had zij het Catalaanse volk niet de gelegenheid gegeven om zich voor de zaak in te zetten en, indien nodig, op te offeren. Een constatering die de politici nogal wat kritiek heeft opgeleverd en zeker zal dienen voor de nabije toekomst.
Toen de politici werden opgeroepen voor gerechtelijk verhoor, besloot een deel van de ministers terug te keren en meldden zich vrijwillig bij de rechter. Sommigen kwamen er speciaal voor terug uit Brussel, waar zij bij president Puigdemont verbleven. Zij kregen de oproep slechts vierentwintig uur van tevoren. zodat hun advocaten geen tijd hadden om zich voor te bereiden op de verdediging. Daarna werden zij gevangen gezet of moesten een hoge borg betalen omdat zij vluchtgevaarlijk zouden zijn. Tegen president Puigdemont en de ministers die besloten om in Brussel, Schotland of Zwitserland te blijven, werd een Europees uitleveringsbevel uitgevaardigd. De politici en ook de leiders van de burgerbewegingen worden beschuldigd van lidmaatschap van een criminele organisatie en van oproer en opruiing tegen de Spaanse Staat. De aangeklaagden kunnen hiervoor alleen worden beschuldigd indien zij militair geweld of explosieven zouden hebben gebruikt. De redenering van de onderzoeksrechter van het Spaans Hooggerechtshof, Pablo Llarena, is dat de politici schuldig zijn voor het gebruik van geweld omdat zij het politiegeweld op 1 Oktober hebben uitgelokt door het houden van een referendum. Het gerechtshof van Sleeswijk-Holstein, waar Puigdemont werd aangehouden, weigerde hem echter voor deze beschuldiging uit te leveren. Deze rechtbank vind namelijk dat de Catalaanse president geen enkel gebruik van geweld heeft gemaakt of aanzet daarvoor heeft gegeven. Op dat moment trok de onderzoeksrechter, voor de tweede maal, zijn uitleveringsverzoeken in. Want nu kon hij Puigdemont alleen berechten wegens mogelijk misbruik van overheidsgeld. De beschuldiging en het aanhoudingsbevel voor Puigdemont en zijn ministers in ballingschap blijft in Spanje echter van kracht.