(723 woorden)
RECTIFICATIE: Het aantal bedrijven dat verhuist is wordt geschat tussen de 3500 en 4500, en niet 350.000 en 450.00 zoals voorheen stond gechreven.
Voor het referendum in Catalonië op 1 Oktober 2017 waarschuwde de Spaanse regering dat een eventuele meerderheid voor onafhankelijkheid, en een daaropvolgende onafhankelijkheidsverklaring, zou leiden tot een vlucht van bedrijven. Ze kregen gelijk: gedurende de weken na het referendum besloten veel bedrijven hun hoofdkantoor naar buiten Catalonië te verplaatsen. Ook de twee grootste Catalaanse banken, CaixaBanc en Banc Sabadell, verplaatsten hun hoofkantoren respectievelijk naar Valencia en Alicante. Het overgrote deel van de bedrijven die verhuisden waren Spaanse of Catalaanse bedrijven, waaronder alle beursgenoteerde IBEX-35 bedrijven. Echter, geen enkel multinationaal bedrijf van buitenlandse afkomst besloot om te verhuizen. De Catalaanse krant ARA deed een onderzoek hierna en publiceerde afgelopen weekend haar bevindingen. Hieronder volgt een samenvatting er van.
Op twee Oktober, de dag na het referendum, haalden alle Spaanse overheidsbedrijven hun geld weg bij CaixaBanc en Bank Sabadell. Het ging bij Sabadell om een bedrag van 2 miljard Euro die werden weggehaald door Renfe, Adif, Ports de l’Estat (havenbedrijf), RTVE (nationale omroep) en anderen. Het precieze bedrag dat bij CaixaBanc werd weggehaald is onbekend. Omdat deze bank drie maal groter is dan Banc Sabadell, wordt dit geschat op een zes a acht miljard Euro. Toen de banken de directies van de betrokken staatsbedrijven belden om te vragen waarom zij hun rekeningen opzegden, zei men dat dit in opdracht was van bovenaf. De actie was dus duidelijk georganiseerd door de Spaanse regering van Rajoy onder leiding van de minister van financien, Luis de Guindos. Het weghalen van dit geld door de staatsbedrijven, in totaal zo’n 10 miljard Euro’s, was ruimschoots voldoende om de banken te laten omvallen. Deze leegloop had, zoals te verwachten was, bovendien een sneeuwbaleffect. In totaal betrof het een bedrag van 35 miljard Euro’s. Toen de banken contact opnamen met minister de Guindos, vertelde deze hen dat wanneer zij hun hoofdkantoor naar buiten Catalonië zouden verplaatsen, het geld weer zou worden teruggestort. Beide banken konden kiezen: of een direct faillissement, of hun hoofdkantoor verhuizen. Beiden kozen voor de laatste optie. Banc Sabadell eerst en CaixaBanc later, daar deze in princiepe eerst overleg met haar aandeelhouders zou moeten plegen. Door het uitvaardigen van een decreet door de Spaanse regering, kon CaixaBanc zonder toestemming van haar aandeelhouders verhuizen. Daarna werd 80% van hun verloren geld weer teruggestort.
Vele particuliere bedrijven waren door het vertrek van deze banken ook gedwongen om te verhuizen. Ook was de druk van andere Spaanse bedrijven erg groot. Bekend is het verhaal van het toeleveringsbedrijf aan het warenhuis Corte Ingles. Een directeur van Corte Ingles vroeg een toeleverancier van haar om uit Catalonië te vertrekken, ‘anders zul je wel zien wat er gebeurd’. De ministers kunnen echter geen directe invloed op particuliere bedrijven, met name buitenlandse multinationals, uitoefenen. De krant ARA zegt zeer sterke aanwijzingen te hebben dat koning Felipe VI persoonlijk de grootste bedrijven belde om deze er toe te bewegen hun hoofdkantoor te verplaatsen. De autofabrikant Seat besloot om politiek neutraal te blijven en solidair met haar werknemers in Barcelona te zijn. Seat meldde als enige dat de Spaanse koning contact met haar directie had gezocht om te verhuizen. Wel moesten zij door de politieke situatie de presentatie van hun nieuwe model met Catalaanse naam, Tarraco, uitstellen.
Samenvattend
Intotaal zijn er na het referendum, afhankelijk aan wie men het vraagt, tussen de 3500 en 4500 bedrijven uit Catalonië naar andere delen in Spanje vertrokken.
Door de directe inmenging van koning Felipe VI in een politieke aangelegenheid, in het nadeel van een deel van zijn eigen bevolking, heeft de Spaanse koning zijn rol als hoofd van de Spaanse staat en zijn neutraliteit verloren. Daarmee heeft hij direct tegen artikel 56 van de grondwet in gehandeld.
De Spaanse regering van Rajoy provoceerde zelf de economische onzekerheid in Catalonië. Haar voorspelling bleek dus in werkelijkheid een bedreiging te zijn geweest. Zij misbruikte daarbij publiek geld, dat bedoeld is om lonen, pensioenen uitkeringen en toeleveranciers te betalen, voor haar eigen politieke doeleinden. De regering zette het voorbestaan van de twee grootste banken in Catalonië op het spel. Daarmee speelde zij met de financiële zekerheid van de spaarders en de financiële stabiliteit van Spanje. De bedenker van deze operatie, ex-minister van financien Luis de Guindos, is momenteel vicepresident bij de Europese Centrale Bank (ECB). Gezien deze geschiedenis, is dit een zeer zorgelijke situatie. Alsof men de vos op de kippen laat passen.
Nawoord
Misschien dat de artikelen op dit blog de Nederlandstalige lezer geen zier kunnen schelen omdat men zelf niet door de misstanden in Spanje benadeeld wordt. Maar ik zou hier toch een kleine uitzondering op maken. Spanje werd niet lang geleden met Europees geld van haar ondergang gered. Nu zet ditzelfde land haar financiële stabilitieit op het spel op de kosten van…
U raad het al.