Een brief aan de politieke gevangene Jordi Sànchez, ex-president van het ANC

(1375 woorden)

Inleiding
Jordi Sànchez i Picanyol werd in 2015 door de burgerbeweging Assemblea Nacional Catalana (ANC) verkozen tot hun voorzitter. In die functie leidde hij vele activiteiten, waaronder de protestbjeenkomst voor het ministerie van Economische Zaken op 20 September 2017. Hij onderhandelde met de Guardia Civil voor hun vrije uitgeleide. Vanwege de protestbijeenkomst van die dag wordt hij beschuldigd van opruiing. Sinds 16 Oktoberr 2017 zit hij samen met Jordi Cuixart voor deze aanklacht onvoorwaardelijk gevangen in afwachting van zijn proces dat waarschijnlijk begin 2019 zal beginnen. Tijdens zijn gevangenschap stelde hij zich verkiesbaar voor de lijst van president Puigdemont, JxCat, voor de verkiezingen van 21 December 2017. Nadat JxCat de verkiezingen won, maar Puigdemont zich niet persoonlijk in het Parlemement kon presenteren en het  Tribunal Constitutional (Grondwettelijk Gerechtshof) een videoconferentie verbood, stelde Sànchez zich vanuit de gevangenis kandidaat als president. Ook deze poging voor het installeren van een Catalaanse president werd door de rechter van het Hooggerechtshof, Llarena, tegen gehouden. Op 1 December jongstleden besloot hij, samen met de derde presidentskandidaat Jordi Turull, om in hongerstaking te gaan als protest tegen de blokkage van zijn beroepszaken door het Tribunal Constitutional.

De brief
3 December 2018
Beste Jordi,
Ik hoop dat je de kracht en de lust hebt om de brieven die je ontvangt te kunnen lezen. Nu je, op het moment van dit schrijven, de derde dag van je hongerstaking bent ingegaan.

Als president van het ANC kwam je in het voorjaar van 2017 naar mijn woonplaats Solsona. Als AT (Regionale Assemblea) van het ANC hadden we een conferentie georganizeerd waar jij zou spreken. Helaas kwam je toen later dan verwacht wegens een averij met je auto. Toen je uiteindelijk arriveerde, sprak je sprak over verschillende thema’s, waaronder het bieden van vreedzame weerstand en van massieve wettelijke ongehoorzaamheid als wapen om een machtige staat als Spanje te dwingen tot veranderingen. Je vertelde dat als je alleen of als een klein groepje mensen tegen de wet in gaat, een boete krijgt of in de gevangenis wordt gestopt. Maar als een half miljoen mensen dezelfde overtreding maken, dan kan de overheid niet iedereen gevangen zetten en moet vervolgens zwichten voor de druk. Je noemde als voorbeeld de weigering van de militaire dienstplicht. Later vernam ik dat je zelf dienstweigeraar bent geweest en dat je daarvoor in de gevangenis hebt gezeten. Uiteindelijk is de dienstplicht toen afgeschaft.

Na de conferentie gingen we, zoals vaak het geval is, als organizatoren van de conferentie samen met jou en enkele andere leden van het SN (Nationaal Bestuur van het ANC) iets eten in een restaurant in onze woonplaats. Eenmaal aan tafel vroeg je ons één voor één even voor te stellen. Dat brak het ijs en maakte de sfeer wat gemoedelijker. Het eten was helaas wat minder die avond. De porties waren nogal klein en we gingen met een half volle maag naar huis.

Later hebben we geprobeerd je nogmaals uit te nodigen voor een conferentie. Maar iedere keer kwam daar iets tussen. De laatste poging viel juist op de gedenkbare 20 September 2017. Dat was de dag dat de ministeries van de Catalaanse overheid door de Guardia Civil werden doorzocht op materiaal en informatie voor het referendum voor 1 Oktober en de bankrekeningen van de Generalitat door minister van financiën, Montoro, in beslag werden genomen. Er ontstonden spontaan protestbijeenkomsten voor de verschillende Catalaanse ministeries tegen de facto opheffing van de Catalaanse autonomie. In wezen was dit het begin van de staatsgreep door de Spaanse overheid die later met de illegale toepassing van grondwetsartikel 155 volledig zou worden. De protesten concentreerden zich in de loop van de dag voor het ministerie van Economische Zaken en werd begeleid door Omnium Cultural en het ANC onder jouw leiding en die van Jordi Cuixart. De reden dat jij en Jordi Cuixart nu in de gevangenis zitten is vanwege de protestbijeenkomst van die dag. Ik was er toen ook bij. Rond half twaalf arriveerde ik samen met enkele vrienden uit Solsona en installeerden we ons aan de overkant van de wandelpassage, op zo’n 50 meter vanaf de voordeur. Het was een lange dag al dat staan, roepen en zingen. Maar van enig geweld is absoluut totaal geen sprake geweest. Daarvan was ikzelf en 30.000 anderen protesterenden getuige. Toch worden jij en Jordi Cuixart aangeklaagd voor rebellie, een misdaad waar je alleen voor kan worden aangeklaagd als er gewapend geweld zou zijn gebruikt. En dat hebben we niet. Alhoewel de Guardia Civil wel haar eigen wapens daarvoor aanbood door deze onbeheerd in de auto’s die voor het ministerie stonden geparkeerd, te laten liggen. Het is een valse beschuldiging vol met verdraaiingen en grove leugens.

Ieder hoger gerechtelijk beroep van jou en de andere politieke gevangenen tegen de beslissingen van het Hooggerechtshof wordt al sinds Augustus geblokkeerd door het Tribunal Constitutional. Op deze manier voorkomt de Spaanse justitie dat je niet in beroep kunt gaan bij het Europese Hof van de Mensenrechten. Samen met Jordi Turull heb je daarom besloten om als protest hiertegen in hongerstaking te gaan. Dit is een zeer grote, dappere beslissing die grote invloed op je gezondheid kan hebben. Maar het is de laatste strohalm om een eerlijk gerechtelijke behandeling af te dwingen. Ik hoop dat de Spaanse justitie van gedachten zal te veranderen.

Persoonlijk ben ik van mening dat er helemaal geen rechtszaak plaats mag vinden. Het is een juridisch aangetoond feit dat de rechtbank partijdig is en dat jouw rechtszaak niet eerlijk zal zijn. Daarvoor hoeft niet gewacht te worden tot de rechszaak zal plaats vinden. Met de uitspraak van de rechtbank van Sleeswijk-Holstijn over de uitlevering van president Puigdemont aan Spanje is aangetoond dat er nooit geweld is gebruikt. Je hele behandeling tot nu toe, meer dan een jaar in voorarrest, is een farce en is illegaal zoals ook het TEDH (Europees Gerechtshof voor de Rechten van de Mens) pas heeft geoordeelt tegen Turkije. Als gekozen vertegenwoordiger wordt niet alleen jijzelf oneerlijk behandeld en berecht, maar ook degenen die je vertegenwoordigt, namelijk het Catalaanse volk. Ik wil daarom zelfs zo ver gaan dat je onmiddelijk moet worden vrijgelaten indien daar een meerderheid onder de kiezers voor is, zelfs indien dit tegen jouw eigen zin in zoudt gaan. Een actie van wettelijke ongehoorzaamheid is volgens mij hier op zijn plaats en legitiem.

Ik waardeer je zeer moedige beslissing dat je in hongerstaking bent gegaan. Met deze strijd verdedig je niet alleen je eigen rechten, maar ook die van je medegevangenen en van geheel ons volk. Ik wens je ontzettend veel sterkte toe met het dragen van dit lot. Weet dat ik aan jouw kant sta en niet zal stoppen om de misstanden die door Spanje aan jou en je collega gevangenen worden aangedaan, bekend te maken.

Een vriendelijke groet. Gerber
PS Net als de brief die ik onlangs naar Carme Focadell stuurde, zal ik ook deze brief op mijn Nederlandse web blog publiceren. Op deze manier kan geen enkele Nederlandse bestuurder zeggen dat hij of zij niet op de hoogte is van de rechtenschendingen in Spanje. En om met de woorden van Desmont Tutu te spreken: ‘Als je neutraal blijft bij een onrechtvaardige situatie, dan kies je de kant van de onderdrukker.’

Nawoord
Het Constitutioneel Hof maakte op het moment van het schrijven van deze brief bekend dat zij vanwegege de complexe zaak nog geen uitspraak kan doen over de beroepszaken van Jordi Sànchez. Later op de dag maakten de twee de Catalaanse gevangenen Josep Rull en Joaquim Forn bekend dat zij zich bij Jordi Sànchez en Jordi Turull zullen voegen en ook in hongerstaking gaan.

Naast het zeer beperkte persoonlijk bezoek van 40 minuten per week of telefonisch contact met familie is een geschreven brief per gewone post de enige communicatie die een gevangene met de buitenwereld heeft. Iedereen kan naar de gevangen Catalaanse burgerleiders en politici schrijven. De Website van het ANC geeft alle actuele adressen van de Catalaanse politieke gevangenen weer. De brief wordt door de cipier gelezen voordat deze aan de gevangene wordt doorgegeven. Momenteel bevinden alle gevangenen zich in Catalonië. Men kan een brief daarom in het Spaans, Catalaans of in het Engels schrijven. De brief moet naam en adres van de afzender bevatten. Zoniet, dan wordt de brief niet aan de gevangene gegeven. Het is ten strengste verboden postzegels of geld bij de brief te voegen. Vanwege de censuur, of welke reden dan ook, is het trouwens nooit gegarandeerd dat de brief aan de gevangene wordt doorgegeven. Men krijgt daar ook geen bericht van.