(714 woorden)
Ultra rechtse Vox partij als volksaanklager
Op 18 December vond de eerste hoorzitting plaats van het proces tegen de Catalaans leiders. Het betreft een inleidende hoorzitting waar de aangeklaagden niet bij aanwezig zijn. Als aanklagers treden op de Spaanse openbaar hoofdaanklager en de landsadvocaat. Daarnaast is er ook een zogenaamde volksaanklager. Dit is de ultrarechtse, fascistische en anti-Catalaanse politieke partij Vox. Deze partij gebruikt de rechtszaak om in de publiciteit te komen voor haar politieke doeleinden. Gezien haar recente verkiezingsoverwinning in Andalusië, werpt dit blijkbaar vruchten af.
Een PP rechter als voorzitter in het politieke proces
De rechtszaak zal worden voorgezeten door rechter Manuel Marchena. Deze werd enkele weken geleden door de politieke partij Partido Popular (PP) voorgesteld als voorzitter van het Spaanse Hooggerechtshof en van de Hoge Juridische Raad. De PP fractievoorzitter in de Spaanse Senaat, Cosidó , meldde toen via een Whatsapp naar zijn fractieleden en andere partijgenoten dat met de aanstelling van Marchena als voorzitter van deze organen de PP de controle over het proces tegen de Catalanen via de achterdeur heeft. Marchena kon toen niets anders doen dan zich terugtrekken als voorzitterskandidaat en is nu weer terug op zijn oude stek als voorzitter van de tweede gerechtskamer waar de Catalaanse leiders zullen worden berecht voor de aanklacht van rebellie. De voorzitter van het gerechtelijke proces is door deze affaire dus gebrandmerkt als iemand met affiniteit voor de PP, de politieke tegenstander van de aangeklaagde Catalaanse leiders. Iedere poging van de advocaten van de Catalaanse leiders om Marchena en de andere rechters te wraken liep natuurlijk op niets uit, want het was hetzelfde Hooggerechtshof dat daarover moest oordelen.
Aanklacht zonder feiten
De advocaten eisen dat de rechtszaak in het Catalaanse Hooggerechtshof van Justitie moet plaats vinden, want alle gepleegde feiten vonden in Catalonië plaats. Indien het proces door het Spaanse Hooggerechtshof wordt gevoerd, kunnen hun cliënten niet in hoger beroep tegen hun veroordeling gaan, waar ze recht op hebben. Als tegenargument beweert de openbaar hoofdaanklager Jaime Moreno dat de motie over Catalaanse Republiek die door het Parlement was aangenomen en was gepubliceerd in de Catalaanse Staatscourant (DOGC) een directe aanval is in het hart van de democratische rechtsstaat Spanje. De rechtszaak moet daarom bij het Spaanse Hooggerechtshof plaats vinden. Zoals het geval is met de gehele aanklacht, wordt ook deze bewering niet gestaafd met de benodigde feiten die in een juridisch proces doorgaans op prijs worden gesteld. Oftewel de Spaanse openbaar hoofdaanklager, de hoogste persoon die de belangen van de staat moet verdedigen, zegt en schrijft willens en wetens dingen die niet waar zijn. Iedere burger kan namelijk verifiëren dat de verklaring van de Catalaanse Republiek nooit in de Staatscourant van Catalonië (DOGC) werd gepubliceerd. President Puigdemont had de Republiek opgeschort in de hoop op overleg met de Spaanse autoriteiten. Dit door de EU beloofde overleg, bij monde van de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk, bleef echter uit. In tegenstelling hiervan werd de Catalaanse autonomie op illegale en ongrondwettelijke wijze geïntervenieerd, de regering van Puigdemont ontslagen en het Catalaanse Parlement ontbonden.
De president wist van niks
Trouwens, de naam van Puigdemont komt slechts een enkele keer voor in de gehele aanklacht van het OM. Duitsland weigerde de Catalaanse president uit te leveren, want de Duitse justitie vond niet dat er geweld door hem was gepleegd of dat hij aanzet daarvoor had gegeven. Aangezien het juridisch nogal lelijk staat indien de president door een Europese justitie wordt vrijgesproken van geweld terwijl zijn ministers in Spanje hiervoor worden berecht, heeft Puigdemont volgens het OM nu weinig of niets met de gehele affaire te maken gehad. De Spaanse hoofdaanklager is sindsdien radicaal van mening veranderd en vind nu dat de Catalaanse vicepresident Oriol Junqueras, die al meer dan een jaar gevangen zit in afwachting op zijn proces, de ware leider van de ‘criminele organisatie’ is die de ‘rebelse opstand’ in de vorm van het referendum op 1 Oktober vorig jaar heeft georganiseerd en uitgevoerd.
Een aaneenschakeling van procedurefouten en rechtenschendingen
Daarnaast klagen de advocaten over de talrijke procedurefouten waardoor de rechten van hun cliënten op een eerlijk proces worden geschonden. De Spaanse justitie veroorzaakte een dermate groot aantal ongeregeldheden en van dergelijke omvang dat het Belgische OM uiteindelijk zelfs weigerde om de aanvraag voor uitlevering van Puigdemont en zijn ministers in behandeling te nemen. De verwachting bij de advocaten dat hun klachten en aanvragen worden geaccepteerd is echter zeer laag. Een dezer dagen doet het Hooggerechtshof uitspraak of zij zichzelf gemachtigd vind om de rechtszaak te doen.