(900 woorden)
De aanklacht van het OM
Ik wist het wel. Het gerechtelijk vooronderzoek zat al vol met juridische onregelmatigheden. De aanklacht die de inmiddels overleden Openbaar Hoofdaanklager van Spanje schreef was een puur verzinsel, een politieke proza. Dat zeg niet ik (Wie ben ik? Ik ben geen jurist!), maar dat zeggen honderden juristen en gespecialiseerden in het constitutioneel recht, in Spanje zelf en daarbuiten. Een verzinsel zoals dat de leiders voor de Catalaanse onafhankelijkheid militair geweld gepleegd zouden hebben omdat de Policia Nacional en Guardia Civil op de stemmers insloegen, trapten en schopten, met in totaal 1066 (bevestigde!)* gewonden, omdat zij dit geweld zouden hebben uitgelokt door het organiseren van een referendum. Nota bene: de slachtoffers worden in deze mega rechtzaak aangeklaagd! (Het is jouw schuld, want je liep in een minirokje. Arme aanrander!) Ik voelde het weliswaar aankomen omdat de nieuwe, zogenaamde progressieve Openbaar Hoofdaanklager, een vrouw en aangesteld door de socialistische (niet ultrarechtse, extreem rechtse of gewoon rechtse, nee: linkse!) president van Spanje, het gedrocht van haar voorgangener integraal overneemt. Alleen de naam van Puigdemont werd eruit gewist. Want dat rijmt niet met de uitspraak van Schleswijk-Holstein die hem vrijsprak van geweld. Nu beweert het OM dat hij slechts een stroman van vicepresident Junqueras was, die wel gevangen zit en voor het gerecht zal verschijnen. Maar dat is slechts een detail.
Een te verwachtte teleurstelling
En toch valt het tegen. De weigering om internationale waarnemers tot de rechtzaal toe te laten met als excuus: ‘Het wordt op TV uitgezonden, dus iedereen kan het proces volgen’. Het laatste woord is daarover nog niet gezegd. Het team van waarnemers heeft een onderhoud met de voorzitter van de rechtzaak aangevraagd. Het is een bittere pil, een trieste realiteit. Ergens had ik nog de hoop dat de rechtbank, voorgezeten door een andere rechter, Marchena heet ie, anders zou zijn dan de rechter die het vooronderzoek heeft gedaan, de inmiddels welberuchte Pablo Llarena, en dat de rechtzaak een positieve wending zou krijgen die zou resulteren in een eerlijke en onpartijdige justitie die alleen maar kan leiden tot volledige vrijspraak. Helaas, het is niet zo. Zoals hier in Catalonië en Spanje al vaak en uitgebreid is geschreven en is bekritiseerd door de Europese GRECCO commissie, de rechters van de hogere rechtbanken (het Hooggerechtshof, Constitutioneel Hof en Audiencia Nacional) vormen een sterke corporatieve club waar men elkaar, en de koning, de hand boven het hooft houdt en baantjes toeschuift aan vrienden en familie.
De getuigen van de aanklagers
Zonder uitzondering worden alle getuigen die de Landsadvocaat, het Openbaar Ministerie en de volksaanklager, de ultrarechtse en nationalistische politieke partij VOX (kun je je voorstellen dat de secretaris van een ultrarechtse politieke partij die binnenkort meedoet met de gemeenteraadsverkiezingen en de Europese verkiezingen, een zetel heeft als aanklager in een rechtzaak tegen andere politici?) hadden voorgesteld, door het Hooggerechtshof geaccepteerd. Onder andere de Spaanse ex-president Rajoy en ex-vicepresidente Soraya Sáenz de SantamarÃa (SSS) zullen aan het woord worden gelaten. Als gevolg van de corruptie van hun partij, de Partido Popular, zijn zij beiden inmiddels geheel van het politieke toneel verdwenen. Door hen als getuigen op te roepen, zullen zij echter met hun faliekante fout worden geconfronteerd, de allergrootste fout die Spanje de afgelopen veertig jaar heeft begaan. Want zij hebben een politiek probleem als een misdaad afgehandeld en deze voorgelegd aan justitie. Een justitie die haar eigen beloop heeft, waardoor de Spaanse politici geen controle meer hebben over het conflict met Catalonië. Deze door Rajoy en SSS onvergefelijke fout zal verregaande consequenties hebben voor de toekomst van Spanje.
De getuigen van de aangeklaagden
De getuigen die door de verdediging worden voorgesteld worden daarentegen niet allemaal door de rechtbank geaccepteerd. Een twintigtal getuigen die Jordi Cuixart, voorzitter van de Catalaanse cultuurorganisatie, had voorgesteld worden geweigerd. Één daarvan is de fractievoorzitter van de PP in de Spaanse Senaat wiens WhatsApp bericht aantoonde dat Marchena directe banden heeft met de PP partij en dus partijdig is in dit politieke proces. Ook de hoofdrolspelers in deze klucht, koning Felipe VI, of zijn woordvoerder, en de Catalaanse president Puigdemont worden niet toegelaten. Scotland Yard, een internationaal gerespecteerd instituut op het gebied van misdaadbestrijding, onderzocht de protestdemonstratie op 25 September 2017 en kwam tot de conclusie dat Cuixart geen aanleiding had gegeven tot geweld. Ook dit instituut kan niet getuigen om haar mening te geven. Daarnaast worden alle internationale deskundigen in mensenrechten, inclusief Nobelprijswinnaar Noam Chomski en andere advocaten die aan de VN verbonden zijn, geweigerd. Hun getuigenissen zouden moeten aantonen dat fundamentele, politieke en burgerrechten door het Hooggerechtshof worden geschonden en dat het recht op zelfbeschikking ook voor de Catalanen geldt. ‘Aan deze getuigen heeft het Spaanse Hooggerechtshof geen behoefte, want zij is perfect op de hoogte van het internationale recht’, zegt zij. Het valt te betwijfelen. Want tot nu toe heeft zij de conclusies van vier Europese rechtbanken in de wind geslagen. Mijn, onze, gevoelens worden bevestigd waar we al bang voor waren: deze zaak van de eeuw is een farce en heeft niets met rechtspraak, met justitie te maken.
* De Spaanse regering is een mediacampagne begonnen om het door het Catalaanse conflict geschaadde imago op te vijzelen. De campagne wordt geleidt door minister van BuZa. Deze zegt dat het politiegeweld tijdens het referendum ‘fake news’ is en dat er slechts twee gewonden waren gevallen. Het rapport waarnaar verwezen wordt beschrijft op wetenschappelijk nauwkeurige manier hoe het aantal gewonden geteld zijn.