(970 woorden)
Afgelopen Zaterdag 16 Februari riepen de burgerorganisaties ANC en Omnium Cultural de Catalanen op om te protesteren tegen het politiek gerechtelijk proces tegen de Catalaanse leiders. In mijn dorp besloten we als afdeling van het ANC om een bus te huren, zoals we wel vaker doen, zodat de mensen tegen een aannemelijke prijs naar de protestdemonstratie kunnen gaan. Het bleek echter al gauw dat er ook een tweede bus gereserveerd moest worden. Dat was een goed signaal en daar zou het niet bij blijven.
Zaterdagmiddag togen we dus met twee bussen van 50 personen vol naar Barcelona. De ‘mani’ (manifestatie = protestdemonstratie) zou op Gran Via de les Corts Catalanes worden gehouden. Er zou gelopen worden vanaf Plaça Espanya tot aan Plaça Universitat, ruim twee kilometer verderop. Van lopen bleek echter weinig sprake te zijn. De deelname was dermate massaal dat het gehele traject, en daarbuiten, overvol met mensen stond. De organisatie van het protest schatte het aantal deelnemers op een half miljoen. De gemeentepolitie van Barcelona hield het op 200.000. Duidelijk zijn in ieder geval de foto ‘s die de bomvolle Gran Via laten zien. Wat een contrast met het protest vorige week in Madrid! Daar organiseerden de Partido Popular, Ciutadans en de fascistische partij VOX een protest tegen president Sánchez omdat hij een coördinator, niet eens een onderhandelaar!, voorstelde om met de Catalanen te praten over het politieke conflict. Een protest tegen besprekingen om tot een oplossing van een politiek probleem te komen. Hoe ondemocratisch kun je zijn! De PP stelde toen vanuit geheel Spanje gratis bussen ter beschikking. De Plaça Colon, met de immense Spaanse vlag die president Aznar indertijd in een opwelling van nationalisme had geplant, vulde zich echter met een schamele 45.000 personen. Dat was alles. Op een bevolking van 45 miljoen mensen wist men niet meer enthousiastelingen op te trommelen om een middag te gaan protesteren tegen de ‘Catalaanse coupplegers’ zoals zij deze doorgaans noemen. Desalniettemin had het zijn effect. Onder druk van dit protest en van leden van zijn PSOE partij brak president Sánchez ieder plan om met de Catalanen te gaan praten abrupt af.
Het massale protest in Barcelona draaide uit op een feestelijke bijeenkomst. De neerslachtige, bedrukte stemming door de onderdrukking, de opheffing van de Catalaanse autonomie, rechtsvervolgingen en de aanhoudende beledigingen door de Spaanse politici en de media had plaats gemaakt voor lichtjes in de ogen van de demonstranten en een glimlach op het gezicht. De hoop op een goede afloop is weer terug.
Daar hebben de eerste hoorzittingen van de Catalaanse leiders in het Hooggerechtshof zeker aan bijgedragen. De aangeklaagden waren zeer stellig in hun betoog dat dit een politiek probleem is en geen juridisch, en dat deze rechtszaak daarom nooit had mogen plaats vinden. Zij klaagden de aanklagers en het gerechtshof aan en dienden de vragen van hun advocaten en van het OM van degelijke repliek. Ook in de hoorzittingen van de tweede week blijkt hoe slecht de aanklagers hun werk hadden voorbereid en hoe zij de realiteit verdraaien. Fouten in de vertalingen van Catalaanse documenten en uitspraken die uit hun verband worden gerukt waardoor deze een geheel andere betekenis krijgen zijn aan de orde van de dag. Documenten die worden aangevoerd door de aanklager, maar de aangeklaagden en hun verdediging nog nooit hebben gezien. Tot en met spelfouten in de naam van een woonplaats. Josep Rull (minister van territoriale zaken): Ik zou het OM en de rechtbank vriendelijk willen vragen om mijn woonplaats correct te spellen. Men schrijft: ‘Terrassa’, en niet: ‘Terassa’. De aanklager herhaalde ‘TER-RAS-SA’ lettergreep voor lettergreep als een kleuter die op school een nieuw woordje leert. Het Spaanse imperium kent en begrijpt haar kolonie eigenlijk maar amper. Met chirurgische precisie halen de Catalaanse leiders de argumenten van hun aanklagers stukje bij beetje onderuit, totdat er niets meer van de argumenten en het bewijs tegen hen over blijft. De Openbaar aanklager, de landsadvocaat, Spanje in het algemeen, worden zenuwachtig. Zelfs koning Felipe VI wordt uit de kast gehaald om de zaak te redden. Deze verwees deze week op indirecte wijze naar de lopende rechtszaak tijdens de internationale juristen conferentie, een adviesorgaan van de VN, in Madrid. Hij zei dat ‘het onaanvaardbaar is om zich te beroepen op een zogenaamde democratie die boven de wet staat. Want zonder respect voor de wet is er geen samenleving en democratie mogelijk.‘ Advocaat Alonso Cuevilles (@JaumeAlonsoCuev) antwoord hem hierop in een tweet:
‘Niet de wet staat boven democratie
Noch de kalender voor de verkiezingen staat boven het recht van verdediging
Noch de eenheid van Spanje staat boven het principe van de strafwet’
De verdediging wilde Felipe VI als getuige horen. Met als excuus dat de koning onaantastbaar is liet het Hooggerechtshof dit niet toe. Nu heeft hij zichzelf, evenals in zijn toespraak op 3 Oktober 2017, blootgesteld en partij gekozen. Indien het vonnis reeds geschreven is, wordt zij bij deze bekrachtigd door de koning. Het licht aan het eind van de tunnel is reeds zichtbaar. Maar we hebben nog een stukje te gaan voordat we er uit zijn en van onze vrijheid kunnen genieten.
Voorlopig zitten de Catalaanse leiders, en met hen de gehele Catalaanse gemeenschap, nog in de beklaagdenbank. De boosheid onder de Catalaanse bevolking vanwege deze rechtzaak, het onrecht van anderhalf jaar onvoorwaardelijke gevangenis en de onwaardige behandeling door Spanje blijkt ook uit het succes van de algemene staking die afgelopen donderdag 21 Februari, gehouden werd. Op de staking van 3 Oktober 2017 na was dit de grootste van de afgelopen decennia. Desnoods zullen er nog meer komen om de Catalaanse politici te bewegen de onafhankelijke Republiek waar te maken en om Spanje tot onderhandelen te dwingen. Maar dit keer over de te verdelen activa en passiva. Want een referendum is de revue gepasseerd. Alle Spaanse politieke partijen, inclusief de socialistische PSOE van Sánchez, hebben aangetoond dat ze niet willen praten over de zelfbeschikking van de Catalanen.
Enkele artikelen over het gerechtelijk proces in de Catalaanse krant ARA:
Catalan Ex-Minister Bassa in court: “Independence was proposed as something to be negotiated”
Former Catalan minister Rull in court: “a referendum is possible under the Spanish Constitution”
The former Catalan minister Turull’s harsh replies to the Spanish public prosecutor
Former MEP Romeva, on trial in Spain: “I consider myself a political prisoner”
Dominique Nogueres: “It seems as if the outcome of the trial has already been decided”