(720 woorden)
Een vreedzaam protest als basis voor de aanklacht
De verhoren van de aangeklaagde Catalaanse politici en burgerleiders in het gerechtelijk proces is afgesloten met de ondervraging van Jordi Cuixart, voorzitter van de culturele vereniging Omnium Cultural. Sinds 16 Oktober 2017 zit hij in voorlopige hechtenis wegens de beschuldiging van oproer. De aanleiding hiervoor is de protestmanifestatie op 20 September voor het gebouw van de Catalaanse ministerie van Economische Zaken. Daar hield de Guardia Civil toen een huiszoeking. Een spontane mensenmenigte verhinderde dat zij het gebouw de gehele dag konden verlaten. Beter gezegd: zij wilden en durfden dat niet. Het protest werd vervolgens gedirigeerd door het ANC en Omnium. Voor de deur had de Guardia Civil twee auto ‘s geparkeerd. Gedurende de gehele dag klom het publiek en journalisten op deze auto ‘s, waardoor ze zwaar beschadigd werden. Ook bleek dat de auto ‘s onafgesloten waren met geweren er in. De verdenking is daarom dat de Guardia Civil een gewelddadige actie door het publiek wilde uitlokken om de aanklacht van oproer of rebellie te onderbouwen. De wapens bleven echter onaangeroerd. Alleen de munitie werd uit de auto gehaald en later ergens in Barcelona terug gevonden. Aan het einde van de dag klommen Jordi Cuixart en Jordi SÃ nchez, voorzitter van het ANC, met toestemming van de politie op de auto om het publiek te zeggen dat de protestbijeenkomst afgelopen was en dat zij zich nu vreedzaam moest verspreiden. Het beeld van Cuixart en SÃ nchez op de politieauto is de directe aanleiding van de aanklacht wegens oproer.
Het betoog van Cuixart
Cuixart hield bij zijn verhoor een vurig betoog dat hij als voorzitter van Omnium Cultural vreedzame, democratische en culturele beginselen aanhoudt. Nooit en te nimmer heeft hij opgeroepen tot geweld bij welke protestdemonstratie dan ook. In zijn verklaring zegt hij: ‘De verklaringen die ik voor onderzoeksrechter Llarena aflegde waren om uit de gevangenis te komen. Dit is nu niet meer mijn prioriteit. Ik ben een politieke gevangene. Na vijfhonderd dagen gevangen te zijn is mijn prioriteit niet meer om uit de gevangenis te komen, maar om aangifte te doen van de schendingen van de fundamentele rechten.’ Voor het hoofdkantoor van Omnium in Barcelona volgden de mensen de directe uitzending van de ondervraging op een projectiescherm. Op slag kreeg de vereniging ter bescherming van de Catalaanse taal, welke in 1961 tijdens de onderdrukking van het Franco regiem werd opgericht, er 4000 leden bij. Omnium Cultural is met haar 140.000 leden daarmee de grootste vereniging in Catalonië geworden, groter nog dan de ‘més que un club’ (‘meer dan een club’) FC Barcelona.
Het verhoor
Bij de ondervraging suggereert de openbaar aanklager door zijn woordkeuze continu een sfeer van geweld. ‘U LANCEERDE een tweet voor een MASSAAL protest?’ Cuixart: ‘Iedere organisator van een protestbetoging roept op tot een zo ‘n groot mogelijke deelname. Dit is de meest normale gang van zaken en een fundamenteel recht in een democratie.’ De aanklager beschuldigt Cuixart dat hij de Guardia Civil en de secretaris van de rechtbank die met de huiszoeking belast was, verhinderde om het ministerie te kunnen verlaten omdat het publiek een ‘gewelddadige menselijke muur’ vormde die ‘No passaran’ (‘Ze komen er niet langs’) scandeerde. Cuixart citeerde het gedicht waarin deze uitspraak voorkomt. Het stamt uit de slag van Verdun in 1916. Het werd ook in de burgeroorlog gebruikt en later door Joan Manuel Serrat tot een lied gemaakt. Kan iemand die een gedicht citeert als rebel worden gekenmerkt? De protestbijeenkomst was dusdanig vreedzaam dat de bar naast het ministerie gewoon open bleef en haar klanten kon blijven ontvangen.
Geen lijk, geen rechtszaak
Hoewel de aanklager geweld suggereerde, heeft hij geen enkele specifieke vraag gesteld, niet aan Cuixart en niet aan de andere aangeklaagde Catalaanse leiders, naar de misdaad die zij zouden hebben gepleegd. Zij worden beschuldigd van oproer of rebellie en zouden daarom geprobeerd hebben om de gevestigde macht van de Spaanse Staat op georganiseerde en gewelddadige manier omver te werpen. Geen enkele vraag daarover van de aanklagers, niet over de organisatie, niet over het door hen gevoerde geweld. Niets, want de misdaad van georganiseerd geweld is er gewoonweg niet. De perverse Spaanse justitie heeft om niets Cuixart 15 maanden van zijn leven beroofd. Dit gerechtelijk proces zou onmiddellijk gestopt moeten worden en de gevangenen vrij moeten laten. Zoniet, dan toont dit aan dat dit een politiek proces is, een farce.